الشاعر عامر بحيري، وقصيدة النيل والشمس والتاريخ، دراسة تحليلية

Authors : Adel Abdelhannan Shatlh

Pages : 301-320

Doi:10.51605/mesned.1176108

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Other

Abstract :Âmir Bihîrî; Nil, Güneş ve Tarih adlı şiirini kalbinin ve vicdanının diliyle konuşan bir tablo haline getirmiştir. Amacı ise Nil’i selamlamak ve etrafındakiler üzerindeki büyük etkisi için ona teşekkür etmektir. Bu nedenle şiir, geçmişi ikinci baharmış gibi yeniden yaşayan ve gelecekteki yaşamlarını birlikte sürdürmeyi öngören iki sevgili arasındaki lirik opera gibi tarihi bir destan olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada şair Âmir Bihîrî, hayatı ve oldukça geniş bir yekün oluşturan çeşitli edebi eserleri ve çocukluğundan itibaren başlamak üzere onun Sudan yolculuğundaki Nil ile olan ilişkisi ele alınmaktadır. Nil’in önce babasının çalıştığı yer olması, daha sonra Kahire’ye dönmesi ve gece gündüz daimi surette Nil kıyılarında yaşaması edebiyatındaki Nil varlığına en büyük etkenlerdi. Şair, edebi kariyerinde Apollon Şiir Ekolüne mensuptur. Söz konusu ekolün metodunu benimsemiştir. Bu ekolün etkisi, eserlerinde hem teori hem de uygulama bakımından açıkça görülmektedir. Âmir’in edebi yolculuğunda eski Arap şiirinin etkileri, vakarı, ölçü ve kafiyeye bağlı şiir kurgusu göze çarpmaktadır. Bunun yanında özelde şiirin kurgulanmasında ve genel olarak edebiyatı göz önüne alındığında modernite ve yenilenme yöntemlerinden elde ettiği kazanımlar da kendini göstermektedir. Âmir’in moderniteye bağlı olmasının izleri, şiirin bütünlüğüne çağdaş zevke ayak uydurmaya çalışmasına ve kafiyeyi çeşitlendirmeye olanak tanıdığı edebiyat anlayışında ayan beyan gözükmektedir. Tüm bunlar onun İngiliz edebiyatındaki şiir kültürüyle ve Shakespeare’a olan hayranlığı ile de ilintilidir. Sonuç olarak Bihîrî’nin birçok eserinin Nil nehri ve önemi hakkında olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca şairin eserleri hem şiirlerinde hem tiyatro senaryolarında tarih boyunca Nil kıyılarında meydana gelen olaylara da iltimas etmektedir. Âmir buna ilaveten Shakespeare’a ait bazı eserleri de tercüme ederek kütüphanesine eklemiştir. Nil, Güneş ve Tarih şiirinde Âmir, Nil’in önünde saygıyla ve kadirşinaslıkla durmakta, onunla sohbet etmekte ve nice tesirlerini ortaya çıkarmaktadır. Zira şaire göre Nil, tarih boyunca etrafında yaşayanlara Allah’ın armağanıdır. Şair, şiirde birçok farklı üslup kullanmaktadır. Bunlardan bazıları; diyalog kurma, şart, atıf, meçhul yapı kullanımı ve mantıksal akıl yürütmedir. Âmir, şiirdeki tüm anlamlandırma düzeylerinde sese, harfe ve manaları ve imgeleri yeterli geldiği ölçüde kelimeye ihtimam göstermiştir. Böylece şair bitmez tükenmez bir hazineden onu edebi başarının zirvesine çıkaran malzemeyi amacına uygun bir şekilde elde etmiştir. Ve tüm bunları birbiriyle uyumlu doğal bir birim çerçevesine yerleştirmiştir. Şiirde dikkatimizi çeken noktalardan biri ise şiirden çok nesir temalarına yakın olmasına rağmen şiirin temasıyla uyumlu gelen ve ihtişamını artıran hikâye anlatım tarzıdır. Şair ayrıca Nil’i gördüğünü vurgulamak için de şart üslubunu da etkin bir biçimde kullanmıştır. Bu makale, Âmir Bihîrî’nin Nil’i yalnızca akan bir su olmaktan çıkarıp eylemleriyle ve etrafındakilere olan ilgisi nedeniyle gerçek bir prestije sahip bir padişahın huzurunda gayet normal bir şekilde sohbet eden bir insana nasıl dönüştürdüğünü konu edinmektedir. Bunun yanında şairin Nil kıyılarındaki tarihi olayların bir belgesel filmini sunan bu diyalogla uyumlu renklerle, hareketlerle ve duygularla bezenmiş bir şiir tablosunu nasıl resmettiği de ele alınmaktadır. Yapılan derinlemesine analizde Bihîrî’nin eski Arap şiirinden ne denli etkilendiği açıkça ortaya çıkmaktadır. Bihîrî şiirinde yalnızca şiirini sunup bitiren bir şair olmakla yetinmemiştir. Bunun yerine bize Nil ile olan bağlantısının ne denli güçlü olduğunu açıklamıştır. Dolayısıyla sahnede hem bir avukat hem de bir müdafi rolünü üstlenmiştir. Hatta hatalı olsa bile Nil’i kötü gösterecek her şeyi savunmuştur. Öyle ki Nil çocuklarına karşı sevgi dolu bir babadır ve küçük yavrusu gelir, onun yanı başında oyunlar oynar. İşte bir baba gibi olan Nil, çocuklarının önünde önemli bir konuma sahiptir. Nil’i daima savunarak arkasına alan oğul şair (Âmir Bihîrî) şiir boyunca Nil’in baba yönü üzerinde durmuştur.
Keywords : Arap Dili, Bihiri, Nil, şiir, tarih, Arabic language, Bihîrî, Poetry, History