İbn Ebu’l-Hadîd’e Göre Hz. Ali’nin Siyasî Kişiliği

Authors : Ahmet Sonay

Pages : 163-190

Doi:10.51605/mesned.909547

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research

Abstract :Bağdat Mutezilesi’nin Hz. Ali’yi (ö. 40/661) diğer sahabîlerden üstün gördüğü bilinmekte-dir. Özellikle ekolün önde gelen isimlerinden Ebû Cafer el-İskâfî (ö. 240/854) ve Ebü’l-Kâsım el-Kabî’nin (ö. 319/931) bu konuyu eserlerinde ilmî bir üslupla ele aldıkları ve uzun-ca tartıştıkları anlaşılmaktadır. Ekolün son temsilcilerinden olup "Mutezile’nin Allâmesi” unvanıyla tanınan İbn Ebü’l-Hadîd (ö. 656/1258) de onların izinden gitmiş, Hz. Ali’ye nis-pet edilen çeşitli hutbe, mektup ve veciz sözleri içeren Nehcu’l-belâga adlı antolojiye yazdığı şerhte Hz. Ali’nin üstünlüğünü savunmuştur. İbn Ebü’l-Hadîd, şerhinin bir bölümünde ko-nuyla ilişkili olarak Hz. Ali’nin siyasî kişiliği hakkındaki görüşlerini de serdetmiştir. Bu gö-rüşler Mutezile’nin son dönemindeki Hz. Ali tasavvurunu yansıtmakta, ayrıca İmâmiyye-Mutezile ilişkisinin 7./13. asırdaki vaziyetine ilişkin önemli ipuçları vermektedir. Bu maka-lede İbn Ebü’l-Hadîd’in söz konusu görüşleri aktarılmış, ayrıca konuya ilişkin diğer âlim-lerden yaptığı nakillere de yer verilmiştir. Böylelikle ehemmiyet arz eden bu görüşlere ve na-killere dikkat çekmek amaçlanmıştır. Makalede genel anlamda deskriptif metoda bağlı ka-lınmış, bazen de şahısların görüşleri objektif bakış açısıyla yorumlanmaya çalışılmıştır.
Keywords : İslam Mezhepleri Tarihi, Mutezile, İmâmiyye, Ali b. EbÛ Tâlib, İbn Ebu'l-Hadîd, Şerhu Nehci'l-Belâga