Kâdî Abdulcebbar’ın Düşüncesinde Teklifin Gayesel Yorumu

Authors : Hüseyin Maraz

Pages : 239-275

View : 16 | Download : 16

Publication Date : 2015-06-15

Article Type : Research

Abstract :Teklifte bulunmanın gayesini açıklayabilmek esasında Mu’tezile’nin teolojik akılcılığını anlamada önemli bir faktördür. Mu’tezile’ye göre Allah’ın insanla ilişkili bütün fiilleri maslahat ve fayda yönüyle hikmeti gerektirmektedir. Bu düşünceyle onlar, ontolojik anlamda Allah’ın yaratma eyleminin sorgulanamayacağını, fakat teleolojik (amaçsallık) olarak yaratmanın bir gaye ve hikmete dayanmak zorunda olduğunu kabul etmişlerdir. Sorumluluk yüklenecek bir varlığın yaratılmasındaki hikmet ve gayeyi anlamak için teklif kuramını rasyonel tarzda incelemek zorunludur. Bunun yöntemi ise metafiziksel alanın hareket tarzı ve görünen âlemin ahlaki ve hukuki yapısı arasında bir eşdeğerlik bağıntısı kurmaktır.
Keywords : Mutezile, Teklif, Yaratma, Hikmet, Gaye