XVIII. Yüzyıl Türkçesinde Görülen Hastalık Adları: Pianzola’nın "Diyaloglar" (1781) Adlı Eserine Göre

Authors : Suat Özer

Pages : 518-533

Doi:10.31020/mutftd.1135608

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research

Abstract :Amaç: Bu çalışmada Bernardino Pianzola (1721-1803) adlı İtalyan yazarın Latin harfleriyle yazdığı Breve Grammatica e Dialoghi Per İmparare Le Lingue Italiana, Greca Volgare e Turca "İtalyanca, Ortak Yunanca ve Türkçe Dillerini Öğrenmek İçin Kısa Dilbilgisi ve Diyaloglar” (1781) adlı eserinde yer alan "Bir Hasta İlen” diyalogunun incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Nitel araştırma olarak tasarlanan çalışmada, öncelikle çevrimiçi açık kaynaklardan (Google Books, Digitalen Sammlungen) Pianzola’ya ait eser elde edildi. Pianzola’nın eserinin analizi sonucunda tespit edilen hastalık adlarının ve diğer kavramların bir listesi oluşturuldu. XVIII. yüzyıla ait hastalık adları ile ilgili literatür tarandı. Burada hastalıklar için kullanılan sözcüklerin günümüzdeki karşılıkları bulundu. Bunlar, konunun uzmanı hekimlere de danışılarak çalışmaya son şekli verildi. Etik kurul onayı gerektirmeyen çalışma Şubat 2021- Nisan 2022 tarihleri arasında yürütüldü. Bulgular: Yazarın Colloquium "Kolokyum” başlığı altında yer verdiği "Bir Hasta İlen” diyalogunda hastalık adları, tedavi yöntemleri ve hasta-hekim ilişkisi ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Yazarın hastalıkların etiyolojisine değinmediği, hastalığın tedavisinin hızlıca gerçekleşmesi için bazı pratik önerilerde bulunduğu anlaşıldı. Sonuç: Pianzola'nın Türkçedeki hastalıklarla ilgili kelimeleri bir yabancı gözüyle aktarmasının dönemin tıbbî kavram ve bilgilerinin anlaşılması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
Keywords : Bernardino Pianzola, XVIII. yüzyıl hastalık adları, Tedavi önerileri, Hasta-hekim ilişkisi.