Elektrofizyolojinin Tarihsel Serüveni: Galvani Sonrası Galvanizm

Authors : Erhan Kiziltan, Nizamettin Dalkiliç

Pages : 247-261

Doi:10.31020/mutftd.1037800

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2022-05-30

Article Type : Review

Abstract :Elektrofizyolojinin tarihsel sürecini konu aldığımız bu çalışmada Galvani sonrası erken dönem değerlendirilmiştir. Galvani’nin deneylerini onun ölümünden sonra da tekrarlayan Alessandro Volta, çalışmalarını "volta pili” olarak bilinen "sürekli akım kaynağı” buluşu ile taçlandırmıştır. Volta pili, Galvani’nin "canlı elektriği” teorisinde tanımladığı doğal elektrik organını taklit edercesine, aralarında tuzlu suyla ıslatılmış mukavva katmanların bulunduğu iki farklı metalin üst üste diziliminden oluşuyordu. Galvani’nin ölümünden sonra yeğeni, fizikçi Giovanni Aldini, "yeniden canlandırma” deneyleriyle "canlı elektriği” teorisine farklı bir tartışma boyutu kazandırdı. Dayısının aksine Volta’ya daha yakın olan Aldini, reanimasyon deneylerinde Volta pili kullanarak, sonradan "galvanizm” olarak anılan teoriyi tanıtma ve yaygınlaştırma çabasında bulundu. Aldini’nin bu çabaları, "galvanik tedavi” adı altında birçok çalışmayı da tetiklemiş oldu. Faraday’ın "manyetik indüksiyon” kavramı önermesi ve "manyetik bobin” geliştirmesi sonrasında Duchenne de Boulogne, galvanik ve alternatif akımın farklı biyolojik etkilerini ortaya koyarak birçok yanlış uygulamanın yaygınlaşmasını engellemiş olacaktı. Bunun yanı sıra, Galvani’nin önermeleri ve Aldini’nin provokatif çalışmaları, Mary Shelley’nin "Frankenstein” adlı romanında olduğu gibi birçok bilim kurgu eser için de ilham kaynağı olmuştur. Galvani’den sonra canlı elektriği ile ilgili dönemin en önemli buluşunu Carlo Matteucci yapacaktı. Matteucci, torpil (torpedo) balığının beyin sapındaki "elektrik lob” adı verilen özel bir yapının elektrik deşarjlarını kontrol ettiğini gösterdi. Daha sonra Matteucci, "biyolojik pil" kavramını bilim dünyasına kazandırarak "elektrik deşarj” ve "aksiyon akımı” önermelerinde de bulunacaktır. Takip eden dönemlerde elektromotor kuvvet birimi olarak "Volt” seçimi, "galvanizm”, "galvanik akım” ve "galvanometre” kavramları ile, Volta ve Galvani bilim camiası tarafından onurlandırılmıştır.
Keywords : Canlı Elektriği, Elektrofizyoloji, Galvanizim, Luigi Galvani, Alessandro Volta