Stres ve Demansta Hipotalamus-Hipofiz-Adrenal Ekseninin Rolü

Authors : Rezan Hatungil

Pages : 1-7

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2008-09-01

Article Type : Research

Abstract :Bir canlı, stres etmeni ile karşılaştığı zaman bir seri eşgüdümlü yanıtlar verir. Adrenal korteksten yüksek seviyede glukokortikoid salgılanmasına yol açan hipotalamus-hipofiz-adrenal ekseninin aktivite kazanması da bunların içindedir. Hipotalamus-hipofiz-adrenal ekseninin aktivitesi bir negatif geribildirim döngü ile düzenlenir. Bunu sağlayan, bu eksenin merkezi güdümünü denetleyen glukokortikoidlerdir. Kronik stres koşullarında tersine, glukokortikoidler hipotalamustaki paraventriküler nükleusdan kortikotropin salgılatıcı faktör ekspresyonundaki artışı baskılayamazlar ve kortizol buna bağlı olarak yükselir. Stresle değişen hipotalamus-hipofiz-adrenal eksen aktivitesinde, gonad hormonları glukokortikoidlere karşı duyarlığı artırarak kortizol yükselmesini önlemektedirler. Ancak kortizol seviyesi; yaşlı bireylerde, demanstaki hastalarda ve alzheimer hastalarında, oldukça yüksektir. Yüksek kortizol, öğrenme ve uzun süreli belleği engellemektedir.
Keywords : hipotalamus-hipofiz-adrenal ekseni, stres, demans