Fen Bilimleri Öğretimi Öz Yeterlik Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Authors : Ali Ibrahim Can Gözüm, Tohit Güneş

Pages : 1176-1199

Doi:10.17860/mersinefd.393098

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2018-12-25

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın amacı, fen öğretimi veya fen etkinlikleri yapılan ortamlardaki öğretmenlerin öz yeterlik inanç düzeyini çeşitli değişkenlerle ölçme işlemi yapabilmek için bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2013-2014 yılları arasında Kars il ve ilçe merkezinde görev yapmakta olan okul öncesi, sınıf ve fen bilgisi öğretmenleri oluşturmaktadır.  Bu araştırma tarama modeline uygun ölçek geliştirme çalışmasıdır. Ölçme aracının geliştirilmesi için uygun olan süreç sistematik olarak izlenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler uygun istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Ölçeğin kapsam geçerliğini tespit etmek için ilgili alan yazın taranmış ve uzman görüşüne başvurulmuştur. Yapı geçerliği için açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi, Kars il merkezinde 90 okul öncesi, 188 sınıf ve 60 fen bilgisi olmak üzere toplam 338 öğretmenin oluşturduğu çalışma grubuna uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi yapılan ölçeğin 46 maddeden ve iki boyuttan oluştuğu tespit edilmiştir. Bu boyutların ve ölçeğin geçerliliğin doğrulanması için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi, Kars ilçe merkezindeki 42 okul öncesi, 153 sınıf öğretmeni ve 55 fen bilgisi olmak üzere toplam 250 öğretmene uygulanmıştır. Yapılan geçerlilik çalışmaları sonucunda iki faktörlü yapı olumlu öz yeterlik ve olumsuz öz yeterlik şeklinde adlandırılmıştır. Ölçeğin güvenirlik çalışması için iç tutarlık katsayısı, madde toplam korelasyonu, ayırt edicilik ve faktörler arasında anlamlı bir ilişki bulunup bulunmadığını tespit etmek amacıyla pearson momentler çarpımı korelasyonu hesaplanmıştır. Ölçeğe ait Cronbach alfa güvenirlik katsayısı ,946 iken olumlu öz yeterlik boyutu katsayısının ,933 ve olumsuz öz yeterlik alt boyutuna ait katsayının ,920 olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular ışığında ölçeğin, fen öğretimi ya da fen etkinlikleri yapılan ortamlardaki bireylere ait öz yeterlik inancını geçerli ve güvenilir şekilde ölçtüğü belirlenmiştir.
Keywords : Fen öğretimi, öz-yeterlik, ölçek geliştirme