Bilimsel Yöntem ve Bazı Değişkenler Kavramı

Authors : Mehmet Gündoğdu

Pages : 0-0

Doi:10.17860/efd.91404

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2014-01-16

Article Type : Other

Abstract :Bilimsel çalışmada tekrarlanabilirliğin sağlanması ve buna dayalı olarak yapılan çalışmanın diğer araştırmacılar tarafından değerlendirilebilmesi için yöntembilimsel olarak değişkenlerin doğru ve açık biçimde ele alınması gerekmektedir. Temel olarak sosyal bilimlerin konusu olan insan davranışlarının yordanması, ilgili değişken sayısının çok fazla ve değişkenler arasındaki ilişkinin de karmaşık olması nedeniyle değişken seçiminin daha dikkatli yapılmasını ve araştırmalarda kullanılan değişkenlerin açık biçimde ele alınmasını, işe vuruk tanımların daha net yapılmasını gerektirmektedir. Bu araştırmanın amacı, ülkemizde sosyal bilim alanlarındaki araştırmalarda yaygın olarak kullanılan "bazı değişkenler” kavramının içeriğinin incelenmesi ve insan davranışlarının nedeni (bağımsız değişken) olarak bir grup değişkeni ifade eden bu kavramın daha açık tanımlanması ve yöntembilimsel yetersizliğin tartışmaya açılmasıdır. Bu amaca yönelik olarak, başlığında "bazı değişkenler” terimi kullanılan Türkiye’deki çeşitli üniversitelerde hazırlanmış 57 yüksek lisans ve 20 doktora tezi, ulusal kongrelerde sunulmuş 61 bildiri ve ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış 17 makale olmak üzere toplam 155 araştırma incelenmiştir. Bulgular, "bazı değişkenler” kategorisinde cinsiyet (%77) ve yaş (%40) değişkenlerinin oldukça yaygın kullanıldığını gösterirken, her araştırmanın konusuna göre tamamen o araştırmaya özgü olan değişkenlere de rastlanmaktadır. Bunun yanında araştırma problemiyle ilişkili görünmeyen ancak araştırmadaki bağımsız değişken sayısını artırmak amacıyla kullanıldığı düşünülen birçok değişkenin de bu araştırmalar kapsamında ele alındığı gözlenmiştir. Bulgular, bilimsel süreç açısından tartışılmıştır.
Keywords :