İktisadi Kalkınma Sürecinde Beşeri Sermayeye İlişkin Bir İnceleme

Authors : Muhammed Karataş, Eda Çankaya

Pages : 29-55

Doi:10.20875/sb.29592

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2010-12-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın amacı; iktisadi kalkınma sürecinde sermaye faktörü olarak sadece fiziki sermayenin yeterli olmadığını ifade etmektir. Ülkelerin iktisadi kalkınmasını araştırmaya yönelik yapılan çalışmalarda beşeri sermayenin de önemli payının olduğu vurgulanmaktadır. Geleneksel yaklaşımlar uzun dönemli büyümenin olamayacağını, kalkınmanın ulusal gelir düzeyinde gerçekleşebileceğini ve bunun dışsal teknolojik gelişme, nüfus dinamiği ve fiziksel sermaye yatırımları aracılığıyla oluşabileceğini söylemektedirler. Bu yaklaşımlarda, büyüme etkisi kısa dönemde ortaya çıkmakta ve uzun dönemde sadece düzey etkisi oluşmaktadır. Öte yandan iktisat politikalarının bu süreci etkileyebilecek bir gücü de bulunmamaktadır. Alışıla gelen teorik yaklaşımların ortaya koyduğu iktisat politikaları sorunların üstesinden gelmede yetersiz kalmaya başlayınca beşeri sermaye içerikli yeni yaklaşımlar düşünülmeye başlandı.19.yy başlarına kadar literatürde iktisadi kalkınma için sadece fiziki sermaye yeterli görülürken özellikle 20.yy ortalarından itibaren ülkelerin kalkınma sürecinde yaşadıkları sorunların çözümünde beşeri sermaye dikkat çekmeye başlamıştır. Beşeri sermaye birikimi başta fiziksel sermayenin etkinliğini artırmakta ve teknolojik ilerlemeleri de uyarmaktadır. Fiziksel sermaye birikimi ve beşeri sermaye birikimi sonucu ortaya çıkan teknolojik bilginin verimliliği arttırarak uzun dönemde ekonomik büyümeye pozitif katkı yapması, uygulanacak aktif kamu politikalarını daha işlevsel hale getirebilecektir. Ancak fiziki sermaye yatırımları, iktisadi kalkınmada göz ardı edilememektedir. Fiziki sermaye yatırımları gerekli ancak yeterli değildir. Beşeri sermaye yatırımlarının ise iktisadi gelişmeye katkısı uzun dönemli özel sektör ve planlı kamu politikalarıyla mümkün olabilmektedir.   
Keywords : Anahtar Kelimeler: İktisadi Kalkınma, İktisadi Büyüme, Gelişme, Beşeri Sermaye