Fikri Mülkiyet Tekelleri: Yeni Bir Merkantilizme mi Doğru?

Authors : Antoine Dolcerocca

Pages : 217-235

View : 34 | Download : 14

Publication Date : 2016-03-15

Article Type : Research

Abstract :1994’te Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) çerçevesinde imzalanan Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPs) fikri mülkiyetin korunmasıyla ilgili uluslararası standart ve hedefleri ortaya koyar. Bu anlaşma fikri mülkiyet hakları odaklı şirketlerinin lehine olmasına rağmen, ağır hükümler içeren fikri mülkiyet düzenlemelerinin on yıl ertelenmesi gibi gelişmekte olan ülkelere tanınan az sayıdaki taviz merkez ülkelerindeki bazı şirketleri memnun etmemişti. Bu nedenle de fikri mülkiyet şirketleri, Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması imzalanır imzalanmaz, bulundukları ülkeler kanalıyla küresel düzenlemeleri atlatarak Serbest Ticaret Anlaşmaları’yla daha sert hükümler içeren fikri mülkiyet düzenlemeleri için bastırmaya başladılar. Fikri mülkiyet ve sermaye birikimi arasındaki ilişkinin yanı sıra devlet ve küreselleşme üzerindeki tartışmalardan yola çıkarak, bu makale güçlü fikri mülkiyet hakkı mevzuatlarını tüm dünyada mümkün kılan devlet ve sermaye arasındaki ortaklıkları ortaya çıkaracak ve bu evrimin dünya ekonomisinin yeni işleyişi hakkında bir sinyal olarak yorumlamayı önerecektir. Yazar, mevcut fikri mülkiyet rejimini, ekonomik düzenlemelerin giderek artan uluslararasılaşmasına karşısında güç kaybetmekten uzak olan devlet kapasitelerini, fikri mülkiyetin yoğunlaştığı şirketlerin yararına kullandıkları bir merkantilist sistem olarak tanımlanabileceğini iddia etmektedir. Sonuç olarak, yazar fikri mülkiyet konularının dünya ekonomisinin işleyişindeki mevcut eğilimleri anlamada önemli bir fırsat olduğuna vurgu yaparak, bu paralelde bir araştırma gündemi önermektedir.
Keywords : Fikri Mülkiyet, Devlet ve Küreselleşme, Tekelci Rant, Merkantilizm, Serbest Ticaret Anlaşmaları