MEHAZ İSVİÇRE HUKUKUYLA MUKAYESELİ OLARAK SİMSARIN ÜCRET HAKKININ DOĞUMU KONUSUNDA ÖZELLİK GÖSTEREN DURUMLAR

Authors : Alper Özboyaci

Pages : 447-483

Doi:10.54704/akdhfd.1137341

View : 76 | Download : 87

Publication Date : 2023-07-17

Article Type : Research Article

Abstract :Sözleşme yapmaya istekli tarafları bir araya getirme veya sözleşme heveslisine istediği fırsatı sunma faaliyeti, eski çağlardan bugüne bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmaktadır. Simsarlık uygulamasında genelde simsarın mali hakları, özelde ise ücret hakkının doğumuyla ilgili sorunlar gündeme gelmektedir. Bu nedenle, simsarın ücret hakkının doğumu noktasındaki şartları tek tek ele almak, uygulamada karşılaşılan tartışmalara çözüm bulmak adına gereklilik arz eder. Keza bu noktada mehaz İsviçre hukukundaki tartışmalardan yararlanmak, uygulamadaki sorunları daha sağlıklı çözmeye katkı sağlar. Simsarın ücret hakkını elde edebilmesi için üç şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir. Bunlar: Geçerli bir simsarlık sözleşmesinin varlığı, asıl sözleşmenin kurulması ve simsarın faaliyeti ile asıl sözleşmenin kurulması arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlk koşul bakımından, ücret hakkının doğumu noktasında önem teşkil eden husus, sözleşmede simsarın hangi konularda faaliyet göstereceğinin (aracılık, fırsat sunma, yönlendirme) açıkça kararlaştırılmasıdır. Ücret hakkının doğumu için aranan ikinci şart, asıl sözleşmenin şeklen ve içerik olarak geçerli bir şekilde kurulmasıdır. Bu itibarla simsarlık, sonuç odaklı bir faaliyettir ve literatürde tesadüfi sözleşme olarak anılır. Ancak taraflar sözleşmeye, bu şartı devre dışı bırakan birtakım kayıtlar getirebilir. Simsarın ücret hakkını kazanabilmesi için göstermiş olduğu faaliyet ile kurulan asıl sözleşme arasında illiyet bağının kurulabilmesi gerekir. Burada, ücret hakkının doğumunu kolaylaştıran psikolojik illiyet yeterli görülür.
Keywords : Simsar, Simsarlık Ücreti, Ücret Garanti Kaydı, Münhasırlık Kaydı, Psikolojik İlliyet.