KIRIM KARAYCASI ÜZERİNE

Authors : Abdulkadir Öztürk

Pages : 87-93

Doi:10.16985/MTAD.2015118788

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2015-05-17

Article Type : Research

Abstract :Tarihî kökleri Hazarlara kadar uzanan ve tarihte Musevîliği seçmiş bir Türk topluluğu olan Karaylar, kültürlerini, geleneklerini, inanışlarını ve dillerini günümüze kadar korumuşlardır. Öyle ki İbranî, Kiril ve Latin alfabelerini kullanarak dinî ve edebî eserler meydana getiren bu Karaylar, günümüzde dağınık ve nüfusları azalmış bir durumda yaşamaktadırlar. Neredeyse yok olma tehlikesi altında bulunan Karaylar; Litvanya, Polonya ve Ukrayna merkezli olarak dağılmışlardır. Karadeniz’in kuzeyinden Doğu Avrupa’ya kadar uzanan bu bölgede, Karayların öncelikle uğrak yeri Kırım olmuştur. Göç hareketlerinin yoğun yaşandığı Kırım, tarih boyunca pek çok halklara yurt olmuştur. Karma bir yapıya sahip olan bu bölge, sosyo-linguistik çalışmaları bakımından önemli bir merkez durumundadır. Karaylar için tarihî bir öneme sahip olan bu merkezdeki Karaylara ait mimari yapılar; geçmişle gelecek arasında kurulacak köprülerin, sosyo-kültürel bakiyelerin birer temsilcisi olmaktadır. Karaylar üzerine araştırmalar yapılırken hiç şüphesiz Kırım coğrafyası araştırmacılara kaynaklık etmeye devam edecektir. Eski Türkçenin izlerini barındıran ve Slav dilleriyle yoğun ilişki içerisinde olan Karaycanın üç diyalekti bulunmaktadır. Bu üç diyalektten birisi olan Kırım Karaycasının, diğer bazı lehçelerde de olduğu gibi yoğun bir biçimde Tatarcanın etkisi altında kaldığı bilinmektedir. Bu baskı neticesinde Kırım Karaycası, Kırım’da yaşayan az sayıdaki Karaylar tarafından artık konuşulmamaktadır. Kırım Karaycasının dünü ve bugünü bu çalışmada ele alınacaktır.
Keywords : Karayca, Kırım, Dil Özellikleri