KARABURUN YARIMADASININ JEOLOJİSİ

Authors : Adnan Kalafatçioğlu

Pages : 53-62

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 1961-09-01

Article Type : Research

Abstract :Hersinien ve Alp orojeniğini geçirmiş bulunan Karaburun yarımadasında en eski formasyonlar, Devoniene ait konglomera, grauvak, arkoz, gre, şist, kuvarsit ve kalker banklarından müteşekkildir. Devonien içinde fosil yokluğundan dolayı her hangi bir kat tefriki yapılamamıştır. Devonien serisi üzerinde fosilli Alt Karbonifer kalkerleri görülür. Arada bir diskordans görülmemiştir (Sakız adasında aynı kalkerler Devonien üzerinde diskordandır). Paleozoik üzerinde bir kaide konglomerası ile başlıyan Mesozoik umumiyetle gre ve kalkerlerden ibarettir. Mesozoik içinde Üst Triasa ait bazı Algler bulunmuştur, fakat belirli fosiller Juraya aittir. Jura-Alt Kretase-Üst Kretase (Turonien) masif ve plâket kalkerlerden müteşekkil komprehansif bir seridir. Bu seri i.zerine gelen Üst Kretase (Maestrichtien) kaide konglomerası ile başlar. Maestrichtien, konglomera, pembe renkli gre, pembe renkli kalkerlerden ve en üstte de esmer ve beyaz renkli kompakt ve güzel tabakalanmış şistî kalkerlerden ibarettir. Bölgemizdeki fosilli en genç sedimanlar Miosene aittir. Gre, kil, marn, kalker ve enterkale tüf ihtiva eden Miosen formasyonları Neojen esnasında volkanizmanın aktif olduğunu gösterir. Neojen esnasında riolit, andezit ve bazalt lâvları yarıklardan çıkıp, daha eski formasyonları örtmüştür, ve bu esnada volkanizmanın sebep olduğu birçok kırıklar ve faylar teşekkül etmiştir. Bu izahattan sonra bölgenin mevziî paleocoğrafya ve tektoniğini şöylece izah edebiliriz. Hersinien iltivalanması ile su üstüne çıkmış Paleozoik formasyonları Üst Trias (muhtemelen Jura) esnasında tekrar deniz ile örtülmüşlerdir, deniz Turonien nihayetine kadar bu bölgede devam etmiştir, Turonienden sonra bölge sub-Hersinien orojenik fazı ile tekrar su üstüne çıkmıştır. Maestrichtien esnasında tekrar yeni bir transgresyon bölgeyi kaplamış ve bölge tekrar su altında kalmıştır. Maestrichtienin üst kısımları pek fazla kıvrılmış olup, küçük antiklinal ve senklinaller husule getirirler; bu hal Alp örojenezinin Üst Kretase esnasında veya biraz sonra husule geldiğini ve bu suretle kayaçlar tamamiyle katılaşmadan Maestrichtien kalkerlerini mümkün mertebe pliselendirdiğini gösterir. Mesozoik iltivalarda tek bir istikamete yönelen bir itiş yoktur, her istikamete doğru yönelen mevziî hareketler vardır. Neojen daha eski formasyonlar üzerinde kırmızı renkli bir kaide konglomera ile başlar. Miosen ile Pliosen arasında bir kaide konglomerası bizim bölgemizin doğusunda mevcuttur. 
Keywords : KARABURUN YARIMADASI, JEOLOJİSİ, Hersinien ve Alp orojeniği