Takip Kapısı ve Kabartmaları

Authors : Mustafa Büyükkolanci, Suat Peçen

Pages : 1-27

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2020-12-28

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, Efes’in önemli bir anıtı olan Takip Kapısı ve kapı üzerine yerleştirilen Geç Severuslar Dönemi’ne tarihlenen lahdin kabartmaları ele alınmıştır. Ayasuluk Tepesi dış surlarının güneyindeki Takip Kapısı, iki yanında kare planlı kuleleri tarafından korunan ortada kemerli bir girişe sahiptir. Kemerin üst kısmında ise devşirme olarak 8. yy.’da Efes’in çevresinden getirilerek bu alana yerleştirilen asma yaprakları arasında Erosların betimlendiği lahit ile birlikte Troya Savaşı’ndan özellikle Akhilleus’un yer aldığı konuların betimlendiği iki lahit yer alır. Takip Kapısı ve üzerinde Akhilleus’a ait sahnelerin yer aldığı Attika Tipi lahit 17. yy.’dan itibaren batılı seyyahların dikkatini çekmiş ne yazık ki 1812 yılında yerinden sökülerek İngiltere’ye götürülmüştür. Günümüzde ise Woburn Abbey Sanat Galerisi’ne sergilenmektedir. Lahit daha önceki yayınlarda bilim dünyasına tanıtılmış olsa da bu çalışmada antik metinler ışığında daha kapsamlı bir şekilde ele alınarak Hıristiyan Dünyası ve Efes için önemli olan Aziz Yuhanna Kilisesi’nin ana sur girişinde tekrar kullanım nedenine yönelik öneriler getirilmiştir. Lahit üzerinde betimlenen figürler İlyada’nın görsel bir aktarımıdır. Bu nedenle İlyada ve İncil metinleri karşılaştırılmıştır. Böylece Efeslilerin MS 8. yy.’da lahdin ilk hikayesini unuttuğu ve yeni dinin anlatımlarını bu betimler üzerinde gördükleri düşünülmektedir.
Keywords : efes, ayasuluk, Takip Kapısı, Lahit, Akhilleus