19. Yüzyılda İstanbul’da Yayımlanan İki Yunanca Kurmaca Metinde Kadın Karakterlerin Sunumu

Authors : Aslı Çete

Pages : 329-354

Doi:10.26650/LITERA2023-1384283

View : 43 | Download : 29

Publication Date : 2024-06-21

Article Type : Research

Abstract :Avrupa’da 19. yüzyıl boyunca yükselen cinsiyetçi söylemin yansımaları aynı dönem yayımlanan Yunanca eserlerde de gözlemlenir. Kadının, ‘doğası gereği zayıf’, erkeğinse ekonomik bakımdan yeterli olması koşuluyla ‘güçlü’ olduğu inancı bu söylemin ana çekirdeğini oluşturur. Bu doğrultuda, ‘melek’ olarak tasavvur edilen ideal kadının karşısına ‘şeytani’ olan çıkarılarak ilkinin sahip olduğuna inanılan özelliklerin altı çizilir. Bu çalışmada her ikisi de İstanbul’da yayımlanan iki düzyazı örneğinin, kadın karakterlere yaklaşımı incelenmiştir. Aynı dönemde İstanbul’da yaşamış, biri erkek biri kadın iki Rum yazarın, bir yıl ara ile basılmış iki metninde eril egemen söylem ile dönemin feminist eleştirilerinin ne derece yansıtıldığı araştırılmıştır. Bu kapsamda incelenen metinlerin genelinde, dönemin cinsiyetçi ideolojisinin hâkim olduğu; bununla birlikte bu metinlerin yazıldıkları dönem ve coğrafya göz önüne alındığında, egemen ideolojinin bir parça dışında kaldıkları gözlemlenmiştir. Çalışmanın kadın yazarı D. Thoma’nın hikâyelerinde egemen söylemin ürettiği “benliksiz” kadınlara çokça rastlanır. Öte yandan, dönemin kültürel feminist geleneğinin izleri de metinde gözlemlenir. Çalışmanın erkek yazarı F. I. Lufakis’in romanında ise başkahraman olarak bir kadının seçilmesi, bu kadına olumlu özellikler yüklenmesi ve ‘zayıf’ kadın imajının tersine çevrilmesi onu dönemin diğer edebi metinlerinden önemli ölçüde ayırır.
Keywords : 19. yy. Yunan Edebiyatı, kadın, İstanbullu Rum yazarlar, Domna Thoma, Fotios I. Lufakis