Aidiyetsiz Kahramanlar: Milan Kundera’nın Bilmemek Romanında Çoksesli Anlatı

Authors : Fatma Akbulut, Bülent Çağlakpinar

Pages : 159-176

View : 23 | Download : 13

Publication Date : 2019-12-25

Article Type : Research

Abstract :Modern Avrupa romanının şekillenmesinde önemli rol oynayan dünya savaşları, teknolojik gelişmeler ve siyasi olaylar göç, sürgün, mülteci gibi kavramların edebiyat eserlerinde daha sık kullanılmasına yol açar. Dönemin sosyal, ekonomik ve politik olaylarını arka planında barındıran Milan Kundera’nın Bilmemek romanı yurtsuzluk, aidiyet(siz)lik ve sürgün konularını yıllar sonra ülkelerine dönen iki karakter üzerinden aktarır. Ülkesini terk edip giden veya gitmek zorunda bırakılanlar ile tüm olumsuzluklara rağmen vatanlarından ayrılmayanlar arasındaki gerilim, başkahramanların dönüşleriyle karşılıklı görüşlerin ortaya konduğu ancak kimsenin diğerini anlamadığı bir anlatı dünyasını kurar. Göç edenler gittikleri yerde mülteci, döndükleri yerde ise yabancı olarak görülür. Kalanlar onları aralarına kabul etmez ve suçlayıcı tavırlar sergilerler. Gidenlerin neler yaşadıklarını, hangi olumsuzluklara maruz kaldıklarını ve ne hissettiklerini umursamazlar. Kaçak, mülteci, sürgün ve yabancı olarak görülen iki başkahraman nereye ait olduklarını ya da bir yere ait olup olmadıklarını bilemezler. Anlatıcı karakterlerin birbirine zıt seslerini yer yer açıklama ya da müdahaleler yaparak okuyucuya iletir. Karakterlerin birbiriyle çatışan dolayısıyla bir tür söyleşim (dialogisme) yaratan kendilerine özgü sesleri romanda polifonik / çoksesli bir kurgu oluşturur. Yaptığı çalışmalarla romandaki her bir kahramanı özgün söylemi olan bir birey olarak kabul eden M. Bahtin, birçok sesin aynı metinde bulunması durumunu çokseslilik (polyphonie) terimiyle açıklar. Makalede Bahtin’in, söyleşimsellik, çokseslilik, çokdillilik kuramlarıyla ilgili genel bilgiler verildikten sonra ele alınan romanda ses ve dil zenginliğinin ortaya koyulması amaçlanır.
Keywords : Göç, sürgün, aidiyet(siz)lik, çokseslilik, eve dönüş