Alafranga Halleri: Geç Osmanlı\'da Âdâb-ı Muâşeret

Authors : Serkan Tuna

Pages : 356-361

Doi:10.46250/kulturder.1432967

View : 56 | Download : 101

Publication Date : 2024-03-10

Article Type : Other

Abstract :Fatma Tunç Yaşar tarafından doktora tezi olarak hazırlanan ve sonrasında kitap olarak basılan Alafranga Halleri: Geç Osmanlı’da Âdâb-ı Muâşeret isimli eser, alanındaki öncü çalışmalardan birisidir. Eserde, 19. yüzyıl sonunda hızlı bir gelişim gösteren adabımuaşeret literatürü çerçevesinde adabımuaşeretin toplum içerisindeki döngüsü yansıtılmaya çalışılmıştır. Bu anlamda yazarın yaklaşımı çok seslilikten yanadır. Öyle ki sayısı onu aşan, farklı dünya görüşüne sahip yazarların kaleminden çıkan adabımuaşeret kitapları karşılaştırmalı olarak bir araya getirilmiş, eşit söz hükmünde bakış açıları ve düşünceleri değerlendirilmiştir. Ayrıca karşılaştırmalar sadece Osmanlı münevverleri ile sınırlı tutulmayarak adabımuaşeretin Avrupai yönünü de içine alacak şekilde yapılmıştır. Yine eski zamanların gündelik pratiğini günümüze taşıyan eser, özel ve kamu alanlarındaki dönüşümü literatür üzerinden göstererek bugün dahi uymak zorunda hissedilen kimi alışkanlık ve görgü kurallarının yaşam alanında nasıl karşılık bulduğuna dikkat çekmektedir. Bunlarla beraber eserin belki en önemli tarafı; Batılılaşma ekseninde Osmanlı toplumunun yaşadığı eski-yeni arasındaki medeniyet krizini, görgü ikilemlerini, nezaket gelgitlerini akıcı bir dil ile aktarmasıdır. Bu incelemede, Alafranga Halleri: Geç Osmanlı’da Âdâb-ı Muâşeret’in panoraması çizilmeye çalışılmıştır.
Keywords : adabımuaşeret, Fatma Tunç Yaşar, kitap incelemesi, sosyoloji, edebiyat