Dijital Anlatılarda Erkeklik Temsilleri: Onur Saylak'ın Şahsiyet Dizisinin Göstergebilimsel Çözümlemesi

Authors : Baran Bariş

Pages : 165-192

Doi:10.46250/kulturder.1023321

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-10

Article Type : Research

Abstract :Toplumsal cinsiyet çalışmaları ilk dönemlerinde kadın kimliğine odaklanırken ardılı olan çalışmalarda erkekliğin inşası üzerine de çözümlemeler yapılmaya başlanmıştır. Elde edilen bulgular edebiyattan sinemaya birçok disiplinde yapılan araştırmalara katkı sunmuştur. Erkekliğin inşası, sinema ve televizyonda ele alındığında baş anlatı kişisi olan erkeklerin R. W. Connell’ın "hegemonik erkeklik” kavramıyla açıkladığı erkekliğin temsilcileri oldukları görülmüştür. Bu geleneksel anlatılarda, erkek anlatı kişileri, başta kadınlar olmak üzere yaşamlarındaki insanlar üzerinde doğrudan egemenlik kurmuş ya da kadınların kurtarıcıları olarak konumlandırılarak kahramanlaştırılmıştır. Bu çalışmanın amacı, dijital platformlarda yayınlanan anlatılarda erkeklik temsillerinde bir farklılık olup olmadığını göstergebilimsel yöntem çerçevesinde ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın veri tabanını Onur Saylak’ın yönettiği Şahsiyet dizisi oluşturmaktadır. Anlatıda hegemonik erkekliğin dışında, toplumsal cinsiyet rejiminin erkeklerden beklediği toplumsal cinsiyet rollerine uymayan ve "kahraman” olmayan, yenilebileceği de gösterilen Agâh Beyoğlu, Ateş Arbay ve Firuz adlı erkek karakterlerin eylemleri, eyleyen şeması kapsamında incelenmektedir. Anlatı kişilerinin eylemlerinin başarısızlıkla sonuçlanmasında, eşitsizlik üzerine kurulan ataerkil yapının doğrudan etkisi olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte ataerkil yapının hegemonik erkeklik dışındaki erkeklik biçimlerine de yaptırımlar uyguladığı görülmüştür.
Keywords : anlatılar, göstergebilim, Greimas, erkeklik, Şahsiyet