Fatma Aliye's Women Caharacters in the Public Space

Authors : Remzi Soytürk

Pages : 31-54

Doi:10.46250/kulturder.877689

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2021-06-10

Article Type : Research

Abstract :1980’lerden itibaren akademinin temel tartışma konularında biri olan "kamusal alan” kavramı, temelini Jürgen Habermas’ın 1962 yılında yayımladığı Kamusallığın Yapısal Dönüşümü adlı eserinden almaktadır. Avrupa toplumunda etkisi artan burjuvazi 18. yüzyılda eleştirel tartışmalar yürüttüğü salon, kafe, kulüp gibi mekânlarda kamusal bir topluluk oluşturur ve bu topluluğun etkisi dergi ve gazetelerin üretiminin artması ile halka doğru yayılır. İnsanların kültürel alışverişlerde bulunduğu bu liberal kamusal alan, 19. yüzyılın sonunda başlayan devrimler ve daha sonrasında devam eden savaşlar ile kesintiye uğrar ve liberal kamusal alan çöker. Osmanlı toplumunda da kahvehaneler ve kıraathaneler ile başlayan, daha sonra Meşrutiyet döneminde artan yayın faaliyetleriyle devam eden kısıtlı bir kamusal alan bulunmaktadır. Osmanlı kadınları yayın faaliyetlerine aktif olarak katılarak kadının kamusal alandaki rolünü güçlendirirler. İlk Osmanlı kadın yazarı Fatma Aliye’nin romanlarının incelendiği bu çalışmada kronolojik olarak ev içerisine hapsolan ve erkek iktidarı karşısında ikincil konumda olan kadından (Hayal ve Hakikat) kamusal alanda gittikçe öne çıkan ve kendi özerk sesine sahip olmaya çalışan kadına doğru (Muhadarat, Refet, Udi) bir geçişi incelenecektir.
Keywords : Jürgen Habermas, kamusal alan, Fatma Aliye, feminist edebiyat, Türk edebiyatı