Günümüzde Nahiv Konularının Yeniden Düzenlenmesine Yönelik Çalışmalar

Authors : Halil Ibrahim Kaçar, Muhammet Çelik

Pages : 65-86

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2019-06-28

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma, nahiv diye adlandırılan Arap Dili gramerinde XIX. yüzyıldan itibaren görülen yenileşme hareketlerinin, konuların tasnifi alanındaki yansımasını ele almayı amaçlar. Bu amaçla makalede önce nahiv tarihindeki meşhur nahiv kitaplarının konu tasniflerine göz atılmış, sonra modern yenilenme döneminde bu geleneksel tasniflere yöneltilen eleştiriler aktarılmış, ardından modern Arap dilcilerinin nahvin konularını yeniden düzenleme bağlamında ortaya koydukları teorik ve pratik yaklaşımlar ele alınmıştır.  Son iki yüzyıl boyunca Arap Dili gramerindeki yenileşme hareketleri, geleneksel nahiv kitaplarının konu tasniflerini, i‘râb odaklı ve amil teorisine dayanan yöntemleri sebebiyle anlamı ihmal eden bir şekilcilikle itham etmişlerdir. Bu eleştiriye göre, nahivciler aynı konu başlığı altında toplanması gereken birçok dilsel unsuru, farklı konu başlıkları altına dağıtarak parçalamış ve konu bütünlüğünü sağlayamamışlardır. Bu eleştiriler yeni nahiv kitaplarının hazırlanması sürecinde konuların nasıl bir yöntemle düzenleneceğine dair fikir vermesi açısından hayati bir öneme sahip olmuştur.  Nahiv ilmi tarih boyunca hem Arap Dilinin bir grameri olmuş hem de İslami ilimlerin dili olarak geleneksel yapısını korumuştur. Bu geleneksel yapının korunması fasih Arapçanın da yüzyıllar boyunca büyük ölçüde değişmeden gelmiş olmasıyla alakalıdır. Ancak modern döneme gelindiğinde, bu dönemin ihtiyaçları çerçevesinde, Arapçanın bir iletişim aracı olma özelliği öne çıkarılmış ve resmi okullardaki zorunlu eğitim çerçevesinde dil öğretiminin kolaylaştırılması hedeflenmiştir. Yeni dönemde nahiv ilminin konularını yeniden düzenleme çabası bir yönüyle bu amaçtan kaynaklanmış iken diğer taraftan XX. yüzyılda Batıda ortaya çıkan yeni dilbilimsel gelişmeler de farklı bir kaynağı oluşturmuştur. Ortaya çıkan yeni tasniflere bakıldığında, bunların iletişimde işlevsel olacak şekilde, cümle oluşturmayı, üslup yapılarını ve anlamsal özellikleri dikkate alan tasnifler olduğu görülür.
Keywords : Arap Dili, Nahiv, Tecdid, Konuların Düzenlenmesi