Samsun Tütünlerinin Genetik, Verim ve Kalite Varyasyonları Üretim Alanlarında Hala Devam Ediyor

Authors : Dursun Kurt, Ibrahim Saygili, Ahmet Kinay

Pages : 227-238

Doi:10.29278/azd.1309976

View : 33 | Download : 50

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research

Abstract :Amaç: Samsun bölgesi kalite tipi tütünlerin üretimi yerel çeşit, hat ya da ekotiplerle yapılmaktadır. Bu genotipler verim ve kalite bakımından önemli varyasyonlar içermektedir. Bu araştırmanın amacı bölgedeki tütün üretiminde kullanılan genotiplerindeki varyasyonun belirlenmesidir. Materyal ve Yöntem: Samsun bölgesi tütün üretim alanlarından toplanan 28 tütün hattındaki genetik varyasyon sekiz SSR markörü ile incelenmiştir. Bu hatlar ile Bafra ve Canik 190/5 standart çeşitlerinin 2018-2019 yıllarında tütün tarımının yaygın yapıldığı Samsun-Bafra’da tarla denemelerinde verim ve kalite performansları belirlenmiştir. Bulgular: SSR markör verileri genetik olarak 19 farklı hattı ortaya çıkarmıştır. Hatların %67’sinin en az bir allel bakımından farklılık belirlenmesi Samsun tütünlerinde varyasyonların yüksek olduğunu göstermektedir. Hatların kuru yaprak verimleri 1266-2199 kg ha-1, randımanı %43-70, brüt geliri 3474-6802 $ ha-1 arasında değişiklik göstermiştir. Hatların nikotin oranının %0.76-1.16, indirgen şeker oranının %6.7-14.2 ve fenolik bileşiklerin 44.8-938.7 ppm arasında olduğu belirlenmiştir. Hatlardan S4, S5 ve S9’un Samsun bölgesinde yaygın kullanılan standart hatlardan daha yüksek yaprak verimine sahip olduğu tespit edilmiştir. Tüm karakterler bakımından verim ve kimyasal karakterler içerisinde indirgen şeker oranında geniş bir varyasyon saptanmıştır. Sonuç: Kaliteli Samsun tütünlerinin sürdürülebilirliği için verimi ve iyi kalite göstergelerinden dolayı özellikle S4, S5 ve S14 hatları sonraki tarla denemeleri için seçilmiştir. Bu hatların üretimde kullanımı ile tütün ürünlerinin homojenliğini ve gelir artışın sağlanacağı öngörülmektedir.
Keywords : Fenoller, mikrosatelit, Nicotiana tabacum L., nikotin, oryantal