Ümitvar ahlat klonlarının (Pyrus elaeagrifolia Pallas) in vitro köklenmesi üzerine IBA uygulamalarının etkisi

Authors : Salwa Ibrahim Ahmed Osman, Hatice Dumanoğlu

Pages : 11-16

Doi:10.29278/azd.685386

View : 25 | Download : 12

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research

Abstract :Ahlat (Pyrus elaeagrifolia Pall.), özellikle kuraklık ve kloroz streslerine dayanıklılığın amaçlandığı armut klon anaç ıslah programları için önemli bir gen kaynağıdır. Bu çalışma, köklenmesi zor olan türler arasında yer alan ahlatta ümitvar dört klonda (Ahlat 32, Ahlat 50, Ahlat 75 ve Ahlat 78) mikro çeliklerin köklenmesi üzerine farklı indol bütirik asit (IBA) dozlarının etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. İn vitro köklendirme çalışmalarında makro ve mikro element düzeyi ½ kuvvetindeki Murashige ve Skoog temel besin ortamı kullanılmıştır. Büyümeyi düzenleyici madde içermeyen bu ortama %2 sakaroz ilave edilmiş, ortamın pH’sı 5.8’e ayarlanmış ve %0.7 agar ile katılaştırılmıştır. Kontrol uygulaması dışında mikro çeliklere 250, 500, 1000 ve 2000 ppm IBA, aseptik koşullarda 10 saniye süreyle hızlı daldırma yöntemiyle uygulanmıştır. Kültürler ilk 5 günü tamamen karanlıkta olmak üzere toplam 4 hafta süreyle 16 saat aydınlık koşullarda inkübe edilmiştir. Bu sürenin sonunda mikro çeliklerde köklenme oranı, köklenmiş mikro çeliklerde köklenme düzeyi ve kallus düzeyi tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, ahlat mikro çeliklerinde köklenme oranlarının genotiplere ve IBA dozlarına göre önemli düzeyde değiştiği belirlenmiştir. Kontrol grubundaki genotiplerde köklenme meydana gelmemiştir. En yüksek köklenme oranları Ahlat 32’de %72.5, %84.0 (500 ve 1000 ppm), Ahlat 50’de %90.0 (250 ppm), Ahlat 75’de %57.5, %48.0, %48.0, %51.4 (250, 500, 1000 ve 2000 ppm), Ahlat 78’de %92.6, %85.7 (250 ve 500 ppm) olarak kaydedilmiştir. Sonuç olarak, köklenme ve kallus düzeyleri açısından 250 ppm ve 500 ppm IBA dozlarının ümitvar ahlat klonlarının mikro çeliklerinin in vitro köklendirilmesi için uygun olduğu belirlenmiştir. 
Keywords : Pyrus elaeagrifolia, in vitro, mikro çelik, köklenme, IBA, hızlı daldırma yöntemi