Fındık ıslahında gelişmeler

Authors : Ali Islam

Pages : 167-174

Doi:10.29278/azd.667662

View : 35 | Download : 15

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Review

Abstract :Dünya fındık üretimi son yılların ortalamalarına göre yaklaşık olarak 900 bin ton olup bu üretim sürekli artış eğilimindedir. En önemli fındık çeşitleri doğal yetişme alanlarındaki geniş bir popülasyon içerisinden üretici gözlemlerine dayalı seleksiyonlarla ortaya çıkarılmıştır. Buna en güzel örnek üstün kalitesi ile ‘Tombul’ çeşidi verilebilir. Fındık ıslahında dikkate alınan temel özellikler meyve ve verim özellikleri, morfolojik ve fenolojik özellikler, dayanıklılık ve anaç üzerine yoğunlaşmaktadır. Türkiye ve İtalya en büyük üretici ülke olmasına rağmen son yıllarda fındık ıslahı konusunda en geniş çalışmalar ABD’de yürütülmektedir. Son yıllarda moleküler marker tekniklerine dayalı çalışmalar üzerine yoğunlaşılmış ve önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. EFB ye dayanıklı yeni çeşit olarak ‘Gasaway’ geliştirilmiş ve sonraki çalışmalarda bu dayanıklılık genleri kullanılmıştır. ‘Okay28’, ‘Giresun Melezi’, ‘Allahverdi’, ‘Jefferson’, Webster’, ‘Yamhill’, ‘PollyO’ son yıllarda geliştirilen yeni çeşitlere örnek olarak verilebilir. Çeşit ve anaç ıslahı uzun süreli ve sabır isteyen bir iştir. Çok yönlü, kapsamlı ve sürdürülebilir olan çalışmalara ihtiyaç duyulur. Farklı ekolojiler için yüksek verimli, kaliteli, biotik ve abiyotik koşullara dayanıklı çeşitler elde etmek esastır. Farklı tüketim alışkanlıklarına uygun çeşitlerin de geliştirilmesi arzulanmaktadır. Ayrıca rekreasyonel açıdan da peyzaj tasarımlarında fındık ıslahı önem taşımaktadır. 
Keywords : Fındık, Corylus, seleksiyon, melezleme