Menengiç (Pistacia terebinthus L.) Bitkisinin In vitro Çoğaltımı Üzerine Farklı Eksplant Kaynaklarının, Metatopolin ve PEG’in Etkisi

Authors : Ali Tunç, Sevil Sağlam Yilmaz

Pages : 200-212

View : 57 | Download : 81

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research

Abstract :Anacardiaceae (Sakızağacıgiller) familyasından olan menengiç (Pistacia terebinthus L.) bitkisi küçükbaş hayvanların beslenmesinde, akaryakıt amaçlı biyodizel yapımında, kozmetik sanayinde, çevre kirleticilerinin önlenmesinde, kahve yapımında, kuruyemiş ve gıda boyası olarak gıda sanayinde, antibakteriyel ve antioksidan üretiminde tıbbi ve aromatik bitki olarak geniş bir kullanım alanına sahiptir. Ancak bu kadar çok alanda kullanıma sahip olan menengiç gerek bilinçsiz otlatma ve sökümler, gerekse küresel iklim değişiklikleri vb. sebeplerden dolayı yokolma tehlikesi altındadır. Yokolma tehlikesi altında olan bitki gen kaynaklarının gerek klasik yöntemlerle gerekse biyoteknolojik yöntemlerle çoğaltılması sağlanmalıdır. Ayrıca menengiç bitkisi ülkemizde yabani olarak yetişmekte olduğundan ve aşılanarak Antep fıstığına dönüştürülme potansiyeli olmasından dolayı çoğaltma yöntemlerinin araştırılması ve geliştirilerek üretiminin sağlanması son derece önemlidir. Bu çalışmada menengiç tohumlarının in vitro ve in vivo koşullarda çimlendirme denemeleri kurulmuş ve PEG polimerinin çimlenmeye etkisi araştırılmıştır. Bitkinin sürgün ucu, boğum ve yaprak eksplantlarından sürgün rejenerasyonu üzerine 2,4,5-T ve metatopolinin etkileri araştırılmıştır. Elde edilen veriler menengiç bitkisinin gerek çoğaltım ve ıslah çalışmalarına gerekse sekonder metabolitlerin üretimi amacıyla yapılması planlanan yeni çalışmalara ışık tutacaktır.
Keywords : Menengiç, mikroçoğaltım, doku kültürü