EBÛ’L-HASAN EŞ-ŞUŞTERİ\'NİN TASAVVUF ŞİİRİNDE GAZEL

Authors : Muhammed Revaha Zor

Pages : 427-443

View : 19 | Download : 18

Publication Date : 2024-07-31

Article Type : Research

Abstract :Bu makalede öncelik olarak Ebû’l-Hasan eş-Şuşterî’nin kim olduğundan bahsedilmiştir. Şuşterî’nin mutasavvıf bir şair olma yolundaki tecrübelerine değinilmiştir. Tasavvufta takip ettiği tarikatlardan kısaca bahsedilmiştir. Sonrasında divanı tanıtılmıştır. Ardından divanındaki tasavvuf şiirinde kullanmış olduğu gazel türünün örnekleri ele alınmıştır. Bu örnekler üzerinden şairin gazel sanatını nasıl ve ne amaçla kullandığı ortaya konulmuştur. Şairin tasavvuf şiirindeki gazel türünü gösteren terim ve sözcükler, onun şiirindeki manalarıyla açıklanmıştır. Bu manalar açıklanırken deliller gösterilmiş ve bu delillerin amacı saptanmıştır. Şairin tasavvuf şiirlerinde gazel türünü kullanmasının sebeplerinden birinin de Endülüs dönemindeki Cahiliye dönemi gazel şiirine olan eğilim olmuştur. Şuşterî bunun önüne geçmek istemiş ve başarılı da olmuştur. Ustalıkla yazmış olduğu kaside, muvaşşah ve zecel türü şiirleriyle Endülüs’ten başlayarak tüm Arap ülkelerine ününü salmıştır. Şiirleri dilden dile, tasavvuf meclislerden zaviyelere kadar uzanmıştır. Günümüzde de ilahi ve virt şeklinde okunmaya devam etmektedir. Şuşterî ve tecrübesi hakkında Batı’da yapılmış çalışmalarda, İbn Arabî kadar mühim bir zat, ancak onun özelinde yapılan çalışmaların azlığından bahsedilmiştir. Bu da Şuşterî’nin üzerine yapılacak olan çalışmaların önemli olduğunu kanıtlamaktadır.
Keywords : Ebu’l-Hasan eş-Şuşterî, Gazel, Kaside, Tasavvuf Şiiri.