AŞIRI EBEVEYN KONTROLÜNÜN SOSYAL KAYGI ve GÖSTERİŞ TÜKETİMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ: GENÇ TÜKETİCİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Authors : İbrahim Bozacı, Havva Hacer Geçmiş Yüksel

Pages : 239-256

View : 17 | Download : 93

Publication Date : 2024-07-31

Article Type : Research

Abstract :Son zamanlarda duygular veya duygusal deneyimlerin tüketicileri etkileyen değişkenler arasında olduğu, pazarlama yazınında dikkat çeken bir konu haline gelmiştir. Bu noktada aşırı ebeveyn kontrolü gibi sorunlu aile içi iletişim ve etkileşimler, çocukların ve uzun vadede gençlerin duygusal gelişimini etkileyebilmektedir. Bu durumun tüketici davranışlarına yansımalarının olması beklenebilir. Ancak çocukluk döneminde yaşanan travmatik deneyimlerin bir türü olarak dahi ifade edilebilen aşırı ebeveyn kontrolünün, tüketiciler üzerinde etkilerine ilişkin bilimsel bilginin kısıtlı olduğu görülmektedir. Bu araştırmada, aşırı ebeveyn kontrolünün gençlerin sosyal kaygı ve gösteriş tüketimine olası etkilerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Betimsel saha çalışması niteliğinde olan bu araştırmada, önlisans öğrencileriyle araştırma değişkenlerini içeren bir anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen birincil verilerin yapısal geçerlilik ve güvenilirliği incelenmiş ve regresyon analiziyle araştırma bulguları ortaya konulmuştur. Aşırı ebeveyn kontrolünün sosyal kaygı boyutlarını (sosyal kaygı yeni, olumsuz değerlendirilme kaygısı ve sosyal kaygı genel) pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bununla birlikte, aşırı ebeveyn kontrolünün, gençlerin gösteriş tüketimini de pozitif yönde etkilediği anlaşılmaktadır. Diğer taraftan sosyal kaygının gösteriş tüketimini etkilemediği ve aşırı ebeveyn kontrolünün gösteriş tüketimine etkisinde aracılık rolü üstlenmediği belirlenmiştir. Disiplinler arası bir bakış açısıyla gerçekleştirilen araştırma bulgularının, gösteriş tüketimi ve aşırı ebeveyn kontrolü yazını bakımından yararlı olması umulmaktadır.
Keywords : Aşırı Ebeveyn Kontrolü, Sosyal Kaygı, Gösteriş Tüketimi, Tüketim