TÜRKİYE’DE KULLANILAN E-TİCARET PLATFORMLARININ PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Authors : Aşır Özbek, Ömer Sirakaya

Pages : 469-492

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2022-07-31

Article Type : Research

Abstract :E-ticaret platformları, binlerce firmanın ürününün pazarlandığı bir dijital ortam olarak tanımlanabilir. E-ticaret platformları iletişim teknolojilerinin gelişimine paralel olarak hızlı bir gelişme göstermiş ve tüketicilerin gittikçe artan bir ilgisine mazhar olmuştur. Bu çalışma ile 5 e-ticaret platformu (Trendyol, Hepsiburada, GittiGidiyor, N11 ve Morhipo) belirlenen 10 ölçüte göre değerlendirilmiş ve performansları ölçülmüştür. Ölçütler, uzun süredir e-ticaret platformlarından alışveriş yapan tüketicilerin görüşleri doğrultusunda belirlenmiştir. Görüşmeler 10 adet tüketici ile yapılmıştır. Yapılan görüşmeler neticesinde belirlenen birçok ölçüt arasından eleme yöntemiyle ölçüt sayısı 10’a indirilmiştir. Pandemi koşulları nedeniyle e-ticaret platformlarının performans değerlendirmesi için tüketicilerle yapılan görüşmeler telefon üzerinden gerçekleştirilmiştir. Belirlenen e-ticaret platformları 10 karar verici tarafından belirlenen ölçütler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Değerlendirmede 1-9 arası puanlama ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan ölçütler, DEMATEL yöntemi ile ağırlıklandırılmıştır. Yöntemin uygulanması neticesinde karar vericiler için "bilgi zenginliği” ve "güvenilirlik” ölçütlerinin etkili kıstaslar olduğu, "kupon ve indirim çekleri” ölçütünün ise en az önemli kıstas olduğu görülmüştür. Tüketicilerin puanlamaları neticesinde ortaya çıkan verilerin aritmetik ortalaması alınarak tek bir matriste birleştirilmiştir. E-ticaret platformlarının performansı ise çok kriterli karar verme yöntemlerinden (ÇKKV) ARAS (Additive Ratio Assessment) ve EDAS (Evaluation based on Distance from Average Solution) yöntemleri ile ölçülmüştür. Yöntemlerin uygulanması neticesinde performansı en yüksek e-ticaret platformunun Trendyol ve performansı en düşük e-ticaret platformunun ise Morhipo olduğu görülmüştür. E-ticaret platformlarının sıralaması sırasıyla şu şekilde gerçekleşmiştir: Trendyol, Hepsiburada, GittiGidiyor, N11 ve Morhipo şeklinde sıralanmışlardır. Son sıralarda yer alan e-ticaret platformları müşteri beklentileri doğrultusunda kendilerini tekrar gözden geçirmeleri gerekmektedir.
Keywords : E-ticaret platformu, Çok Ölçütlü Karar Verme, DEMATEL Yöntemi, ARAS Yöntemi, EDAS Yöntemi