İSLAM DÜNYASINDA GAZALİ SONRASINDA BİLİM VE FELSEFENİN TEMELLÜKÜ

Authors : Şamil Öçal

Pages : 71-82

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research

Abstract :Müslüman bilim adamlarının hepsi filozof olmasa da İslam Bilim Tarihini Felsefe ve Düşünce tarihinden ayırmak mümkün değildir. Çünkü bir felsefe kadim dönmelerde birçok bilimsel disiplini de kapsayan cins isim olarak kullanılıyordu. Felsefe diğer yandan özel bir bilgi edinme tarzı olarak algılanıyordu. Gazali’nin filozoflara yönelik eleştirilerinin İslam dünyasında felsefe ve bilim ve eleştirel düşüncenin gerilemesine yol açtığı yolundaki yaygın bir anlayış vardır. Buna rağmen Gazali sonrasına dair bilimsel ve felsefi düşüncenin gerilmesine dair getirilen deliller çok güçlü ve yeterli görünmemektedir. Bilimsel felsefi çalışmaların Gazali sonrası dönemde kesintiye uğradığına dair elimizde yeterli veri bulunmamakta aksine, artarak devam ettiğine çeşitlendiğine dair önemli bulguların olduğunu söylemek mümkündür. Bu yazıda Gazali dönemi sonrasında bilim ve felsefi çalışmaların durumu ve bu alanlarda ortaya çıkan yeni yönelimler ele alınıp irdelenecektir. Yazıda cevap aranacak temel sorular şunlar olacaktır: Gazali’nin felsefe karşıtı söylemlerinin etkisini ölçmek için kullanılması gereken yöntemler nelerdir? Gazali’den sonra dini ve aklî ilimlerde ortaya çıkan yeni yönelimler nedir? Gazali’nin eleştirilerine karşı oluşan karşı-eleştiriler neden yeteri kadar etkili olamamıştır?
Keywords : Gazali, bilim ve felsefe, kelam, , temellük