OSMANLI TÜRKÇESİ İLE YAZILMIŞ FETVALARIN FIKIH İLMİNE KAYNAKLIĞI

Authors : Ayten Erol

Pages : 49-70

View : 25 | Download : 12

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research

Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normal Tablo"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif";} Fıkıh ilminin iki temel kaynağı olan Kur’ân-ı Kerim ve sünnetin ortaya koyduğu genel prensiplerin yaşanan hayat açısından bir değer ifade etmesi ancak onların yaşama geçirilmesi ile mümkün olabilir. Bu da aklî yetinin dünyayla ilgili işlerde kullanılarak düşünce üretilebilmesi ile gerçekleşebilir. Fıkıh ilminin olgusal gerçeklikle ilişkisini kuran bir hukuk üretim biçimi olarak fetva, doktriner anlamda hukukî yorumlama ve hukukun gelişimine katkı sağlayan faktör olmuştur. Bu bağlamda, Osmanlı Türkçesi fetvalar, dinin açık ve yerleşik bir hükmünün aktarılması veya açıklanması mahiyetinde olduğunda Şarî‘in hükmünü açıklama olarak değer hükmü taşırken, Kur’ân ve sünnette hakkında hüküm bulunmayan bir konuda dinî hükmün araştırılması mahiyetinde olduğunda ise fıkhî yorum, re’y ve içtihat olarak değer hükmü taşımaktadır. Diğer taraftan Osmanlı Türkçesi fetvalardaki bilgiler, özellikle kaynak değerlendirmesi ve hükme erişme ve hüküm çıkarma yöntemleri ve sonraki asırlarda ortaya çıkan yeni problemlere cevap üretilebilmesi ile fıkıh mirasımız açısından son derece önem arz etmektedir. Ayrıca birey ve toplumla ilgili konularda yetkili mercilerce verilen söz konusu fetvalar hem halkın dini konularda bilgilendirilip aydınlatılmasına, hem de Müslüman toplumlarda İslam’ın anlaşılması ve uygulanmasına yardımcı olmuştur. Bu bağlamda, f ıkıh ilminin canlılığında ve gelişmesinde önemli ölçüde pay sahibi olmuş Osmanlı Türkçesi fetvalar, hem teorik yönden fıkıh doktrini de besleyen bir literatür olması bakımından, hem de adli sahada geniş ölçüde kaza birliğinin oluşmasına ve aynı ilmi disiplin içinde iç denetimin sağlanmasına hizmet etmesi gibi pratik/uygulama yönünden kaynak değer ifade etmektedir.
Keywords : Fıkıh, içtihat, fetva, Osmanlı Türkçesi Fetvalar, fetva mecmuaları