ENTROPİ TABANLI MAIRCA VE MEKANSAL VERİ ANALİZİ YÖNTEMLERİYLE İÇ GÖÇ KARARININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Authors : Gökçe Manavgat, Ayhan Demirci

Pages : 88-116

Doi:10.54688/ayd.1111142

View : 31 | Download : 12

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, bireyleri iç göçe iten ve çeken faktörlere ilişkin karar kriterleri kullanılarak ENTROPI tabanlı MAIRCA yöntemiyle Türkiye İBBS Düzey 3’te yer alan 81 il için göçle ilişkili çekim merkezi sıralaması 2010, 2015 ve 2020 yılları için yapılmıştır. İllerin çekim merkezi olmasına yönelik sıralamaları ile illerin gerçekleşen net göç hızı arasındaki ilişki incelenmiş ve ayrıca mekânsal (spatial) yayılma etkisi de dikkate alınarak iki değişkenli (bivariate) Moran’s I test istatistiğiyle göçün yayılma durumu mekânsal bağımlılık kapsamında analiz edilmiştir. Başka bir deyişle, ilin net göç hızı değerine, komşu ilin çekim merkezi sırasının etkisi araştırılmış ve bu ilişkiye ait kümeleme haritaları elde edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre, Türkiye’de göç potansiyeli açısından çekim merkezi olan illerin daha çok kent nüfusunun yoğun olduğu batı iller olduğu ve çekim merkezi olma açısından en geride yer alan illerin ise kentleşmenin düşük olduğu doğu iller olduğu belirlenmiştir. Kriter ağırlıklarına göre illerin göçe yönelik çekim merkezi olmasını etkileyen en önemli faktörlerin ise kişi başına GSYH, atık su hizmetleri, otomobil sayısı, hastane yatak sayısı, kişi başına hayvan ve bitkisel üretim değerleri olduğu saptanmıştır. İki değişkenli Moran’s I istatistiğine göre bir ilin net göç hızı değeri, komşu ilin çekim merkezi sıralamasından da etkilemektedir. Bu bağlamda, Türkiye’de iç göçü açıklayan mekânsal bağımlılığa yönelik bir değişken olarak, bir ilin net göç hızında aynı zamanda komşu ilin çekim merkezi olmasının da etkili olduğu dikkate alınarak göç politikalarının oluşturulması yönünde anlamlı sonuçlara ulaşılmıştır.
Keywords : İç Göç, Türkiye, Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri, MAIRCA, ENTROPI, Mekânsal Bağımlılık