Kıbrıs’ta İntelijans ve Kontr-Espiyonaj Faaliyetleri Üzerine Bir Değerlendirme (1955-1974)

Authors : Hazel Biber, Ulvi Keser

Pages : 31-69

View : 42 | Download : 95

Publication Date : 2023-11-23

Article Type : Research

Abstract :1 Nisan 1955 tarihinde Kıbrıs Rum asıllı Georgios Grivas (1887-1974) tarafından Kıbrıs’ta başlatılan adayı Yunanlaştırmaya yönelik terör girişimlerinin ardından Kıbrıslı Türkler de kendilerini korumak ve tamamen müdafaa amaçlı Volkan, 9 Eylül, Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) gibi örgütlenmelere giderler. 1955-1960 sürecinde İngiliz dönemi, 1960-1963 sürecinde Kıbrıs Cumhuriyeti dönemi ve 21 Aralık 1963 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti’nin fiilen yıkılmasının ardından 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’na kadar geçecek dönemde adadaki İngiliz yönetimiyle EOKA ve TMT arasında tam anlamıyla istihbarat savaşlarına sahne olur. 1960’a kadar İngiltere bir yandan TMT ve EOKA arasında bocalarken özellikle gizini ve ketumiyetini çözemediği TMT’yi anlamaya ve mevcudiyetini ispatlamaya çalışır. 1960 sonrası süreç ise eski bir gerilla subayı olan Grivas ve ekibiyle özellikle 1950 sonrasında Kore Harbi’nde yeraltı savaşları konusunda deneyim kazanmış Seferberlik Tetkik Kurulu (şimdiki Özel Kuvvetler Komutanlığı) mensubu askeri personel ve TMT’ciler arasında tam anlamıyla bir istihbarat savaşına dönüşür. Kod isimler, şifrelemeler, istihbarat ve istihbarata karşı koyma girişimleri, savaş aldatmaları, bilgi kirliliği, psikolojik harp unsurları bu dönemde sıkça kullanılan yöntemlerdir. Bu çalışma kapsamında dönem içerisindeki İngilizlere, EOKA’cılara ve TMT’ye ait istihbarat faaliyetleri irdelenecektir.
Keywords : İngiliz Dönemi, EOKA, TMT, Kıbrıs, İstihbarat