HÜSEYİN ÂLÎ EFENDİ VE RİYÂZÜ’T-TERÂCİM ADLI BİYOGRAFİK ESERİ

Authors : Gülay Karaman

Pages : 49-62

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2019-06-01

Article Type : Other

Abstract :17. yüzyıl şair, nasir ve müverrihlerinden olan Edirneli Hüseyin Âlî Efendi ö. 1058/1648 ; edebiyat, tarih ve İslamî ilimler alanında eserler vermiş çok yönlü bir âlimdir. Riyâzü’t-terâcim, şairin biyografi alanında kaleme aldığı mensur bir eserdir. Eser, 13. yüzyılda yaşamış meşhur biyografi yazarı İbn-i Hallikân ö. 681/1282 örnek alınarak huruf-ı heca tertibine göre kaleme alınmış ve 1041/1631-1632’de tamamlanmıştır. Biyografilerden oluşan ana bölümden başka bir önsöz ve fihristin bulunduğu eserde üç yüzü aşkın âlim, şair ve ünlünün biyografisine yer verilmiştir. Riyâzü’t-terâcim; çoğu tefsir, hadis, fıkıh gibi temel İslam bilimleri ile Arap dili ve edebiyatı alanında eser vermiş çok sayıda şahsiyetin biyografisine yer vermesi açısından önemli bir eserdir. Önde gelen tabakât ve ensâb yazarlarından faydalanılarak ortaya konulan eserde İslam tarihinin önemli şahsiyetlerinin belli başlı özellikleri, eserleri, menkıbeleri, ölüm yeri ve tarihi ile varsa şiirlerinden örneklere yer verilmiştir. Bu makalede, Riyâzü’t-terâcim tanıtılarak eserin klasik Türk edebiyatındaki yeri ve önemi üzerinde durulmuştur.
Keywords : Klasik Türk edebiyatı, Edirneli Hüseyin Âlî Efendi, Riyâzü’t-terâcim, biyografi.