TOPLUMCU BELEDİYECİLİK POLİTİKALARININ OVACIK BELEDİYESİ ÖRNEĞİ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Engin Bozkurt

Pages : 99-149

View : 24 | Download : 19

Publication Date : 2020-06-27

Article Type : Research

Abstract :Toplumcu Belediyecilik kavramı Türkiye’de 1970’li yıllardaki birtakım CHP’li belediyelerin uygulamalarının yaklaşım ve ilkeler bütünü şeklinde formüle edilmesi ile ortaya çıkmıştır. Toplumcu belediyecilik düşüncesinin uluslararası kentleşme ve yerel yönetimler alan yazınında tam bir kavramsal karşılığı bulunmamaktadır. Bununla birlikte kavram, dünyadaki sol-sosyalist örgütlerin belediyecilik deneyimlerinden, ülkemizde ve uluslararası alanda gerçekleşen siyasal mücadelelerden etkilenerek oluşturulmuş beş temel ilkeye yaslanmaktadır. Söz konusu ilkeler; demokratik katılımcılık, birlikçi-bütünlükçülük, üreticilik, kaynak yaratıcılık ve tüketim düzenleyicilik şeklinde ifade edilmektedir. 1973 seçimlerinde CHP tarafından kazanılan başta İstanbul, Ankara ve İzmit olmak üzere kimi CHP’li Belediyeler ile birlikte Fatsa Belediyesi toplumcu belediyecilik kapsamında kabul edilen yerel yönetimlerdir. 1980 askeri darbesi ile Türkiye’de sosyalist mücadelenin gelişmesi engellenirken, toplumcu belediyeciliğin anılan örnekleri de ortadan kaldırılmış ve neoliberal belediyecilik dönemi başlamıştır. ANAP, SHP, RP ve AKP tarafından yürütülen neoliberal belediyecilik döneminde toplumcu belediyeciliğin özellikle üretici özelliği silinmeye çalışılmıştır. Bu süreçte yalnızca 1989-1994 yılları arasında bazı SHP’li belediyeler tarafından "sosyal belediyecilik” kavramı etrafında emekçi sınıflara belirli alanlarda hizmet önceliği verilmiş ve bu kesimin yerel kaynaklardan kısmi pay alması sağlanmıştır. Fakat SHP döneminin söylem ve uygulamaları incelendiğinde, neoliberal belediyeciliğin sınırlarını aşan politikalar geliştirmediği anlaşılmaktadır. 2000 yılı sonrası süreçte ise birçok sol-sosyalist örgüt yerel seçimlere ve yerel yönetimlere özel ilgi göstermeye başlamıştır. Bu doğrultuda bir takım ilçe belediyeleri seçimlerde sol-sosyalist örgütler tarafından kazanılmış, fakat en fazla iki dönem yönetimde kalınabilmiştir. Diğer yandan söz konusu belediyelerden hiçbiri Ovacık Belediyesi’ninki kadar Türkiye’de kendinden söz ettirmeyi başaramamıştır. Bu makalenin amacı toplumcu belediyecilik politikalarını Ovacık Belediyesi örneğinde inceleyip, toplumcu belediyeciliğin günümüzde gerçekleşme koşullarını tartışmaktır. Makalede öncelikle toplumcu belediyeciliğin dünyada ve Türkiye’deki gelişme süreçleri devrimci ve reformist sosyalist örnekler çerçevesinde incelenecek, sonrasında Ovacık Belediyesi deneyimi siyasal-yönetsel, sosyo-kültürel, ekonomi ve şehircilik-çevre politikaları çerçevesinde tartışılacaktır.
Keywords : Toplumcu Belediyecilik, Ovacık Belediyesi, Sosyalizm, Yerel Yönetimler, Sosyalist Belediyecilik, Yerel Sosyalizm, Yerel Marksizm, Tunceli, Ovacık, kent hakkı