Osmanlı borçları hakkında İngiliz Lordlar Kamarası’nda yapılan 21 Mayıs 1924 tarihli oturumun incelemesi

Authors : Çağdaş Yüksel

Pages : 123-133

Doi:10.51177/kayusosder.831833

View : 21 | Download : 15

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research

Abstract :Sanayi Devrimi sonrasında zenginleşen Avrupa devletleri 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ekonomik sıkıntı içindeki ülkelere borç vermeye başlamışlardır. Borçların devamında Avrupa sermayesi bu ülkelere akın etmiş ve ülkeler neredeyse sömürge haline getirilmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu da 1854 yılında Kırım Savaşı’nın getirdiği yük nedeniyle dış borç almak zorunda kalmıştır. Alınan borçlar verimli kullanılmadığı için borç yükü hızla artmıştır. Bu dönemde Avrupa sermayesi Osmanlı topraklarında demiryolu yatırımlarına da başlamıştır. İmparatorluğun dış borç serüveni 1876 yılında mali iflasla sonuçlanmıştır. Borçları ödeyebilmek için Duyun-u Umumiye İdaresi kurulmuştur. Bu kuruluş devlet gelirlerinin bir kısmını kontrolü altına almıştır. Böylece yatırımlarını arttıran Avrupa sermayesi, Duyun-u Umumiye İdaresi ve kapitülasyonlar kısa süre içerisinde Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik bağımsızlığına son vermişlerdir. Milli Mücadele sonrasında Lozan Antlaşması ile Duyun-u Umumiye İdaresi ve kapitülasyonlar kaldırılmış ve Türkiye Cumhuriyeti’nin tam bağımsızlığı sağlanmıştır. Ancak borçlar meselesi 1928 yılına kadar sorun olmaya devam etmiştir. Bu tarihte yapılan antlaşma ile borç ödemeleri başlamış ve 1954 yılına kadar devam etmiştir.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Avrupa Devletleri, Duyun-u Umumiye İdaresi