A Newly Discovered Scientific Miracle of the Qur'an: Flotation

Authors : Halim Cevizci

Pages : 97-111

Doi:10.53427/katre.1138575

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-29

Article Type : Other

Abstract :Bu çalışmanın amacı Raʻd suresinde geçen bir âyetin cevher hazırlama alanında yaklaşık 150 yıl önce keşfedilmiş olan flotasyon metoduna işaretini değerlendirmektir. Kur’an-ı Kerim, Hz. Muhammed’in (sav) en büyük mucizesidir. İslâm literatüründe Kur’an’ın mucizeliği "iʻcâzü’l-Kur’an” terimiyle ifade edilir. Bu terim genellikle "Kur’an’ın, sahip bulunduğu edebî üstünlük ve muhteva zenginliği gibi sebeplerle benzerinin meydana getirilememesi özelliği” şeklinde tanımlanmıştır. Kur’an’ın mucizeliği, hissî bir mucize değil, akılla bilinmesi sebebiyle aklî bir mucize olarak kabul edilmiştir. Kur’an nazil olduğu dönemde benzerinin getirilmesi hususunda müteaddit defalar tehaddîde (meydan okuma) bulunmuş (el-Bakara, 2/23; Yûnus, 10/38; Hûd, 11/13; et-Tûr, 53/33-34), fakat müşrikler –eğer mümkün olsaydı- kolay bir karşılık verme imkânı varken, canlarını ve mallarını ortaya koyarak Hz. Peygamber’le (sav) savaşmayı tercih etmişler ve sonunda savaşlarda sağ kalanların bazıları samimi Müslüman olmuşlardır. Kur’an’ın meydan okuması hala devam etmekte olup bu konuda başarı sağlayan birileri olmamıştır. İslâm âlimleri genel olarak Kur’an’ın tek bir özelliği sebebiyle değil, birçok özelliği bünyesinde barındırması sebebiyle mucize olduğunu ifade etmişlerdir. Kur’an’ın üstünlüğünü ortaya koyan her bir özelliğe "vecih” denilmiştir. Mesela, son asrın önde gelen âlimlerinden Bediüzzaman Said Nursi Kur’ân’ın en az kırk vecihle mucize olduğunu ifade etmiş ve bu konuyu Sözler adlı kitabının "Yirmi Beşinci Söz: Mu’cizât-ı Kur’âniye Risalesi” adlı bölümde geniş bir şekilde izah etmiştir. Câmiiyyeti, şebâbeti ve her asırda her tabakaya uygun bir hitabının bulunması gibi özellikler bu vecihlerden bazılarıdır. Bu özellikleri sebebiyle Kur’ân’ın "ilmî iʻcaz”ından da söz edilmekte ve bununla daha çok "pozitif bilimlerin gözlem ve deney yöntemlerine dayanarak tabiatın oluşum ve işleyişi hakkında ortaya koyduğu bazı bilgilerle Kur’an’ın Allah’ın varlığı, birliği ve âhiret hayatının mevcûdiyetine dikkat çekmek için tabiatın oluşumu ve işleyişine dair verdiği kısa bilgilerin uygunluk arzetmesi” kastedilmektedir. Nursi, Kur’an’ın ilmî mucizelerini tespitle ilgili bazı yöntemler geliştirmiş olup bunlardan biri de "cüzde külle ait kanunların gösterilmesi”dir. Kur’an bazen bir denizi bir ibrikte gösteriyor gibi pek geniş, çok uzun küllî düsturları ve umumi kanunları, basit ve âmî anlayışlara merhameten basit bir cüz’üyle, hususi bir hadise vasıtasıyla gösterir. Mesela Kur’an, bir insan, bir peygamber veya küçük bir toplulukla ilgili bir olayı anlatır, bu hikâye vasıtasıyla bu işin özünün bütün insanlar için geçerli olduğunu hatırlatır. Fıkıh Usûlü ilminde de, lafzın delâletleri çeşitli açılardan ele alınmış, manaya delâletinin şekli bakımından lafız; ibarenin delâleti, işârenin delâleti, nassın delâleti ve iktizanın delâleti şeklinde dört kısma ayrılmıştır. Bu da bir kelimenin farklı anlamlarından tek bir anlamı itibarıyla hepsi de birlikte geçerli ve doğru olmak üzere en az dört mana katmanına sahip olduğunu göstermektedir. Bu manalardan biri de illetteki ortaklık sebebiyle parçada geçerli olan hükmün bütünde de geçerli olması şeklindedir. Yüce Allah Kur’an’da insanlar süs eşyası veya kullanacakları başka bir şeyi elde etmek için bazı maddeleri ateşe soktuklarından ve bunun neticesinde köpük oluştuğundan bahseder (er-Raʻd 13/17). Bu haliyle ayet insanların o dönemde yaptıkları birtakım işlemlerden de söz etmektedir. Ayrıca, ayet, o gün insanlar bilmese de, yaklaşık yüz elli yıl önce keşfedilen Flotasyon yöntemine de işaret etmektedir. Flotasyonun kelime anlamı su üzerinde durma, yüzdürme demektir. En önemli cevher zenginleştirme yöntemlerinden biri hatta birincisi diyebiliriz. Cevher hazırlama süreçleri içinde minerallerin yüzey/arayüzey özelliklerinden yararlanılarak, değerli mineralleri, değersiz minerallerden (gang) ayırmak amacıyla, kullanılır. Metallerin yaklaşık 2/3’ü ve diğer endüstriyel hammaddelerin kayaçlardan kazanılmasında, flotasyondan yararlanılır. Minerallerin fizikokimyasal olarak, fıtrî ya da reaktifler kullanılarak, hava sever (hidrofob) veya su sever (hidrofill) özellikleriyle ikiye ayrılmasıdır. Genelde toz boyutundaki mineraller suya karıştırılarak hidrofob olanlarının, suya verilen kabarcığa yapışarak üstte birikmesi ve ayrılmasını flotasyon olarak tarif edebiliriz.
Keywords : Tefsir, Kur\'an, Mu\'cize, İlmî Mu\'cize, Flotasyon, Madencilik, Cevher Hazırlama, Teknoloji, Tafseer, The Quran, Miracle, Scientific Miracle, Flotation, Mining, Mineral Processing, Technology