Trabzon Akçaabat Ağızlarındaki Ses Değişimlerinin 1945-2006 Yıllarına Göre Mukayesesi

Authors : Özlem Demirel Dönmez, Fatma Koç

Pages : 1001-1013

Doi:10.34083/akaded.941051

View : 28 | Download : 10

Publication Date : 2021-08-30

Article Type : Research

Abstract :Anadolu ağızları geçmişten günümüze geldikçe belirli değişimler gösterir. Zaman içerisindeki bu değişimleri gözlemleyebilmek için konuşulan dilin özelliklerini kayıt altına almak ve incelemek ağız çalışmalarında oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Aynı bölgede veya yörede yaşayan ağız özellikleri zamanın etkisiyle farklılaşmıştır. Dolayısıyla bu farklılıkları bilimsel olarak ortaya koyabilmek için delillerle ispat edilmesi gerekmektedir. Çalışmada 1945 ve 2006 yılları arasında ağızlarda ne oranda bir değişim olduğu irdelenmeye çalışılmıştır. Bu eksende örneklem olarak Trabzon Akçaabat ağızları esas alınmıştır. Ağız bölgesinin karakteristik ses özellikleri içerisinden "b- > p-” ve "k-, ḳ- > g-, ġ-” değişmeleri ile "k” ve "t” ünsüzlerinin korunması ses hadiseleri ele alınmıştır. Metinler bu ses hadiselerine göre taranarak elde edilen kelimeler yıllara göre sınıflandırılmış ve kullanım oranları tespit edilmiştir. Çalışma, 61 yıllık süreçte kitle iletişim araçlarının gelişmesine bağlı olarak dildeki değişmenin hızlı ve standart dile doğru olacağı hipotezinden yola çıkılarak gerçekleştirilmiştir. Ancak elde edilen verilere göre ses hadisesinin türüne göre değişmenin oranının ve yönünün değişebileceği görülmüştür. 
Keywords : Ağız, Akçaabat, Değişme, Ses Olayları, Oran.