Malatya Beş Konaklar Etnografya Müzesinde Bulunan Bir Gurup Şifa Tası

Authors : Ercan Çaliş

Pages : 312-331

Doi:10.31592/aeusbed.593610

View : 25 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-24

Article Type : Research

Abstract :İnsanoğlunun tarih sahnesinde belirdiği günden bu yana dinler, insan yaşamını biçimlendirdiği bilinmektedir. Dinlere bağlı gelişen inançlar tapınaklar, mezar anıtları ve çok sayıda el sanatları ürünlerinin açığa çıkmasında önemli bir rol oynamıştır. Ortaya çıkan tüm bu öğeler, toplumlara ait kimliklerinin önemli unsurlardan birini oluşturmaktadır. Geçmişte yaşamış toplumların sanat, sosyo-kültürel yapısını belgeleyen çok sayıda etnografik eserler arasında yer alan şifa tasları diğer eserlerden ayrılarak, ayrıca ait olduğu dönemin inanç dünyasına ait izler de taşımaktadır. Ruhen ve bedenen tarih boyunca insanoğlu pek çok şeyden şifa bulmak amacıyla medet aramıştır. Geçmişten günümüze dek insanlar şifa bulmak için genellikle iki arayış içine girmişlerdir. Bunlardan birisi tıbbi yollar iken diğeri ise tüm toplumların ortak bir belirtisi olarak her toplumda görülen din ve bu kapsamda süre gelen kutsal kitaplardır. Dine bağlı olarak gelişen şifa tasları, insanlar tarafından iki farklı şekilde şifalanma ihtiyacını gidermek amacıyla kullanmıştır. Bunlardan birisi bedene ait hastalıklardan kurtulmak, diğeri ruhsal sıkıntılardan ayıklanmak içindir. Şifa tasları, Türklerin İslamiyet’i kabul etmesiyle Anadolu kültürünün önemli bir parçası haline gelen inanç geleneklerinin günümüze aktarılmasında, önemli bir etnografik eser grubudur. Bu bağlamda çalışmanın esasını oluşturan Malatya Beşkonaklar Etnografya Müzesi’nde bulunan bir grup tas ele alınarak, ait oldukları dönemin inanç geleneklerine bağlı şifa arama anlayışı ile sanat pratikleri irdelenmeye çalışılmıştır.
Keywords : Malatya, Müze, El Sanatları