ORTA ÇAĞ ARAP-FARS KAYNAKLARINA GÖRE HAZAR-RUS POLİTİK İLİŞKİLERİ

Authors : Olga Igorevna Kulikova, Çev. Ahmet Karadeniz

Pages : 277-286

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2019-07-20

Article Type : Other

Abstract :Ortaçağ Arap-Pers kaynaklarından anlaşıldığına göre Hazar- Rus politik ilişkilerinin karakteri genellikle dostaneydi. Antik Ruslar, Hazarlarla askeri bağlarının gelişmesiyle birlikte transit ticarette aktif bir şekilde kağanlığın topraklarını kullandı. Hazarlar, Rusların ortaya çıkmasıyla birlikte Hazar sahasındaki hakimiyet mücadelerinde yararlanabileceği bir müttefik elde etmiş oldu. Arap-Pers kaynaklarında bu bölgedeki Müslüman devletlere yapılan beş Rus baskınından bahsedilir. Birçok yazar, Hazarların izni olmadan Rusların Hazar denizine girmelerinin mümkün olamayacağını, dolayısıyla da bu baskınlar esnasında iki taraf arasında bir ittifakın söz konusu olabileceğini iddia eder. Mesudi de Rusların Hazar denizine girebilmek için Türklere verilecek izne karşılık söz konususu sahadan elde edilecek ganimetin yarısının vaat edildiğini yazar ve Hazar Bek’in Rusların bu teklifini geri çevirecek kudretinin olmadığını ekler.  Sonuç olarak Ruslar bu baskınlardan oldukça fazla ganimet elde ettiler ve daha önemlisi uluslararası ticarette üst düzey bir yer edinmeyi başardılar. Rusların bu baskınlarını Bizans-Rus ilişkileriyle bir arada değerlendiren tarihçiler de vardır. Onların iddiasına göre Ruslar, Bizans’a yaptığı her saldırıdan sonra yaptıkları masrafları karşılamak için Hazar bölgesine yönlendirilirdi. Bunların yanı sıra, Hazar kağanının Müslümanlardan oluşan paralı askerleri dindaşlarıyla savaşmayı reddederdi. Böyle durumlarda ortaya çıkacak sorunu önlemek için Rusların da paralı askerler olarak kiralandığı iddia edilir.
Keywords : Hazar-Rus siyasi ilişkileri, Eski Rus, Hazar Kağanlığı, Arap-Fars Ortaçağ Kaynakları