TÜRKİYE’DE CARİ İŞLEMLER AÇIĞININ BÜYÜMESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Authors : Gökhan Karabulut, Ayşe Çelikel Danişoğlu

Pages : 47-63

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2006-06-01

Article Type : Other

Abstract :Türkiye ekonomisinde son yıllarda kaydedilen gelişmeler ile ilgili olarak farklı değerlendirmeler söz konusudur. Ekonomide geçmişe göre azalan bütçe açığı ve kamu borcu, düşen enflasyon, işsizlik ve faiz oranları, diğer yandan gerçekleşen oldukça yüksek büyüme hızı dikkate alındığında başarılı bir tablo sergilenirken, giderek artan cari işlemler açığının milli gelire oranı yaklaşık %8.5 düzeyine yaklaşmıştır. Bugüne kadar kaydedilen en yüksek orana ulaşan bu açık, bazı ekonomi çevrelerince bir kriz sinyali olarak algılanmakta, acilen azaltılması için çeşitli tedbirler önerilmektedir. Faklı görüşteki iktisatçılar ise yurtdışından sermaye girişi devam ettiği sürece bu konunun sorun teşkil etmeyeceği üzerinde durmakta, gerçekleşen yüksek büyümenin ancak bu açık ile südürülebileceğini belirtmektedir. Literatürde yapılan tartışmaların çoğunda, cari işlemler açığı, kurların aşırı değerlenmesi, hızlı büyüme ve ham petrol fiyatlarındaki artış ile ilişkilendirilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye ekonomisinin temel ekonomik göstergeleri ile uygulanan kur rejimi ve döviz kuru hareketlerinin cari işlemler dengesi üzerindeki etkileri incelenmiş, yukarıda belirtilen değişkenler çerçevesinde oluşturulan modele, Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olan Avrupa Birliği (15) ülkelerinin GSYİH’ları da eklenmiştir. Model VEC(Vector Error Correction) yöntemi ile test edilmiştir.
Keywords : Cari işlem açığı, reel kurlar, ham petrol fiyatları, VEC