FAIR PLAY: ETİMOLOJİK, SEMANTİK VE TARİHSEL BİR BAKIŞ

Authors : Ibrahim Yildiran

Pages : 3-18

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2011-10-14

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, insan erdem ve davranışının kurallar ötesi bir ölçütü olarak kabul edilen fair  play kavramı, etimolojik (köken bilimsel) ve semantik (anlam bilimsel) gelişimi ile Antik, Orta ve Yakın  Çağ sportif aktivitelerine yansıyış biçimleri bakımından değerlendirilmektedir. Fair play kavramında  oyunu (play) tanımlayan İndo-Germen kökenli ‘fair’ sıfatı, başlangıçta sahip olduğu estetik içeriğini  hiç kaybetmemiş, 14. yüzyıldan itibaren yüklenen etik anlamıyla zenginleştirmiştir. 15. yüzyıl turnuva  kurallarında geçen ‘foule play’ ifadesinden, kavramın önce zıddıyla ortaya çıktığı söylenebilir. ‘Fair  play’ terkibi ile sporla ilişkili ilk kullanımı 17. yüzyılda görülürken, doğrudan spor diline girişi 18.  yüzyılda gerçekleşmiştir. Kavramın kapsadığı davranış biçimlerinin sporda görünümü çok daha gerilere  gitmektedir. Zira gerek Antik Çağ olimpiyat oyunlarında, gerekse Orta Çağ şövalye turnuvalarında  fair  play prensiplerini yansıtan davranışlara rastlanılmaktadır.  Ancak, günümüz fair play prensiplerinin  temellerinin 19. yüzyılda İngiltere’de atıldığı ve bu dönemin değişime uğrayan sosyo-kültürel yapısı ile  doğrudan ilgili olduğu görülmektedir. Özellikle, Public Schools’larda uygulanan eğitim reformları, İngiliz  soylularının yarışma ve bahis tutkuları, primogenitur yasası ve amatör kurallar, günümüz fair play  anlayışının gelişmesi ve yayılmasında belirleyici bir rol oynamıştır.
Keywords : Fair Play, Etimoloji, Semantik, Tarihsel Gelişim