HALKA AÇIK PİYASA DEĞERİ VE PİYASA DEĞERİNİN İŞLETME PERFORMANSINDAKİ ROLÜ: BİST HALKA ARZ ENDEKSİ’NDE BİR UYGULAMA

Authors : Haşim Bağci, Ibrahim Sariay

Pages : 36-54

Doi:10.14784/marufacd.880613

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2021-01-31

Article Type : Research

Abstract :Küresel finansal sistem ve sermaye piyasaları işletmelere kaynak arayışında yeni fırsatlar sunmaktadır. Bu sisteme entegre olamayan işletmeler yoğun rekabet koşullarında varlıklarını sürdürebilmek için kaynak sorunlarını borçlanma yoluyla çözebilmektedir. Borçlanmanın maliyeti yükseldiğinde ise finansman giderleri işletmelerin finansal tablolarını tahrip etmekte ve işletmelerin iyi olan performanslarını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Halka arz, işletmelerin borçlanma maliyetlerini azalttığı gibi, işletmelere kurumsallaşma, ek kaynak sağlama, piyasa değeri ve halka açık piyasa değerini tespit edebilme gibi birçok yeni olanaklar sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, işletmelerin paylarını halka arz etmesiyle birlikte ortaya çıkan, piyasa değeri ve halka açık piyasa değerinin işletme performansındaki rolünü ortaya koymaktır. Bu bağlamda, piyasa değeri ve halka açık piyasa değerinin işletme performans göstergesi olarak belirlenen; faaliyet karı, özkaynak toplamı, yatırılan sermaye, Tobin Q ve net borç ile birlikte işletme performansındaki önemi ve rolü incelenmiştir. Araştırmada önem düzeyi belirleme ve firma karşılaştırması yapabilmek için 2 yöntem kullanılmıştır. İlk yöntem, performans göstergelerini karşılaştırmak için kullanılan "Normalize Edilmiş Maksimum Değerler” yöntemidir. Araştırmada kullanılan ikinci yöntem ise çok kriterli karar verme tekniklerinden birisi olan MOORA tekniğidir. Borsa İstanbul Halka Arz Endeksi’nde listelenen işletmelerin ele alındığı çalışmadan elde edilen bulgulara göre, halka açık piyasa değerinin, piyasa değerinden daha yüksek öneme sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca halka açılma düzeyi yüksek olan işletmelerin, halka açılma düzeyi nispeten düşük olan diğer işletmelere göre daha iyi performans gösterdiği saptanmıştır. Sonuç olarak bu çalışmada, halka arz endeksinde işlem gören tüm işletmelerinin halka açık piyasa değerinin, işletme performansını arttırdığı ortaya konmuştur. Dolayısıyla, çalışmadan elde edilen bulgular ışığında, halka açılmanın işletmeler için faydalı olacağını ifade etmek mümkündür.
Keywords : Halka Açık Piyasa Değeri, Piyasa Değeri, İşletme Performansı