Sırbistan’da Yahudilerin Durumu (1830-1878)

Authors : Ayşe Özkan

Pages : 27-49

Doi:10.34230/fiad.1220332

View : 267 | Download : 313

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research

Abstract :XIX. yüzyılın ilk yarısına bir dizi isyanla başlayan Sırbistan, 1830’da Osmanlı Devleti’nden muhtar olmuştur. Miloş Obrenoviç’in ırsî prens olmasıyla Obrenoviç hanedanı Sırbistan’da etkin hale gelmiştir. Rakip hanedan Karacorceviçler ve Obrenoviçler arasında çekişmeler yaşanırken, Sırbistan’da Sırplar dışında yaşayan Müslümanlar ve Yahudilerle ilişkilerde önemli bir meseleydi. Sadece Müslümanlar değil, Yahudilerle de sorunlar yaşayan Sırp yönetiminin yaklaşımı farklı prenslerin dönemlerinde farklılıklar göstermiştir. Miloş Obrenoviç’in iki döneminde de Yahudilerin hakları korunurken oğlu Mihail Obrenoviç’in her iki döneminde de hakları engellenmiştir. Aleksandar Karacorceviç dönemi Yahudilerin en kötü dönemi olmuş, çeşitli engellemelerle karşılaşmışlardır. Milan Obrenoviç döneminde ise görünürde bir eşitlik sağlansa da uygulamada bu gerçekleşmemiş, Yahudilerin şikayetleri devam etmiştir. 1804 Sırp İsyanı ile başlayan ve 1830’da Sırpların Osmanlı Devleti’nden muhtar olmaları ile devam eden Sırp bağımsızlık sürecinde Sırpların Yahudilere nasıl davrandığı bu çalışmanın ana konusunu teşkil etmektedir. Sırp-Yahudi ilişkileri bağımsız çalışmalara konu olacak kadar geniş olduğundan burada sadece Sırp-Yahudi ilişkilerine ve Sırbistan’da Yahudilerin durumuna değinilecektir. Bu çalışmada Yahudilerin Sırbistan’daki durumları ve şikâyetleri İngiliz konsoloslarının raporları ve Osmanlı arşiv belgeleri ışığında incelenerek 1878’deki bağımsızlığa kadar karanlıkta kalan konular aydınlatılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Sırbistan, Yahudi, Zulüm, Belgrad, Serbia, Jewish, Persecution, Belgrade