Filistin/İsrail Meselesinde Açmazlardan Çıkış için Bir Yol: Ekonomi Politik Perspektif

Authors : Tahsin Yamak

Pages : 25-48

Doi:10.34230/fiad.656277

View : 38 | Download : 10

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research

Abstract :Küresel güç mücadelesinin yol açtığı sorunlar silsilesinin odağındaki Ortadoğu Bölgesinde yer alan Filistin, din ve siyaset ekseninde gelişen birçok tarihi çatışmanın merkezinde yer almış önemli bir ülkedir. Uzun süreli Osmanlı İmparatorluğu egemenliği sonrası, İngiliz işgal ve manda yönetimleri sürecinde de bağımsız bir devlet yapılanmasına kavuşamayan ülke, yoğun Yahudi göçlerinin akabinde İsrail Devleti’nin kurulmasından sonra tahkim edilen yeni küresel düzende; işgal ve ambargoyla çevrelenmiş bulunan, toprakları üzerinden egemenlik yetkisini kullanması önünde ciddi engeller olan, siyasal, sosyal ve ekonomik açıdan birçok sorunlar ve açmazlar barındıran nevi şahsına münhasır bir devlet olarak teşkilatlanmıştır. Uluslararası siyaset ve toplum nezdinde önemli bir sorun olarak tanımlanan ve "Filistin/İsrail Sorunu” olarak adlandırılan bu tarihi meselenin, siyasal, sosyal ve ekonomik açıdan birbiriyle de bağıntılı birçok açmazlar barındıran son derece karmaşık bir yapısı bulunmaktadır. Esasen bu karmaşık sorunun çözümünün de çok yönlü olması gerektiği aşikâr olmakla birlikte, konuya ilişkin çalışmaların yoğunlukla sorunun siyasal kısmına yöneldikleri müşahede edilmektedir. İşte bu çalışmada, diğer çalışmalardan farklı olacak şekilde, Filistin meselesinin ekonomik veçhesine yoğunlaşılmış olup, sorunun çözümü için elzem olan ekonomik gücün oluşmasına imkân sağlayabilecek, bir çözümler silsilesinin başlangıç noktasını teşkil edebilecek tedbirlerin ekonomi politik bir bakış ile sunulması amaçlanmıştır. Bu çerçevede, ülke ekonomisinin genel yapısı analiz edilerek temel sorunlu alanlar tespit edilmiş, fırsat ve tehdit içeren hususlar ortaya konulmuş, kısa, orta ve uzun vadede atılması gereken adımların belirlenmesi suretiyle açmazdan çıkış için bir yol haritası sunulmuştur. Böylelikle, İsrail’in ülkeye yönelik siyasi ablukasının gevşetilebileceği veya kaldırılabileceği, akabinde ise toprak bütünlüğünü temin ve kurumsal yapısını tesis etmiş olan Filistin Devleti’nin kurulması yönündeki engellerin aşılabileceği değerlendirilmiştir.
Keywords : Filistin ekonomisi, İsrail, abluka, ekonomik güç, ekonomi politik