OSMANLI DEVLETİ’NDE YAHUDİLİK: EBÜZZİYA TEVFİK’İN MİLLET-İ İSRAİLİYE KİTABI

Authors : Osman Özkul, Nadir Çomak, Hilal Uzun

Pages : 59-80

Doi:10.34230/fiad.514931

View : 44 | Download : 10

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research

Abstract :Öz: Bu makalede Osmanlı düşüncesi üzerindeki Avrupa etkisinin farklı bir boyutu; ‘antisemitizm’ ele alınmıştır. İlk olarak, Osmanlı İmparatorluğu’nda antisemitizmin doğuşu ve genel seyri üzerinde durulmuştur. Daha sonra, önemli bir Osmanlı düşünürü ve gazetecisi olan Ebüzziya Tevfik’in ‘Millet-i İsrailiye’ başlıklı kitabı kitabı değerlendirilmiştir. Söz konusu kitap Osmanlılarda Yahudi halkına hasredilmiş ve antisemitik söylemlerin izlerini taşıyan ilk eser olması sebebiyle örnek metin olarak incelenmiştir. Çalışmada öncelikle Antisemitizm kavramı üzerinde durulmuş, Antisemitizmin ortaya çıkışı ve temelleri bağlamında Yahudilerin Avrupa dönemi hakkında bilgiler sunulmuştur. İkinci olarak Osmanlı’da dini temelli Yahudi karşıtlığı da çalışmamızın hedefi bağlamında ayrı bir başlık olarak yerini almıştır. Üçüncü olarak ise örnek metnin yazarı Ebüzziya Tevfik ve Millet-i İsrailiyesi’ne ayrılmıştır. Bu bağlamda yazarın genel hatlarıyla düşünceleri anlatılmış ve sonrasında "Millet-i İsrailiye” başlıklı kitabın inceleme konusu dâhilinde analizi yapılmıştır. Çalışmanın amacı genel hatlarıyla Yahudi tarihinde antisemitizmin ortaya çıkışının ve Osmanlı Devletindeki Avrupa kökenli tezahürlerini açıklamaktır. Ayrıca bu çalışmada Osmanlı Devleti ve Avrupa dönemi Yahudiliğinin tarihine de değinilerek antisemit söylemlerin ortaya çıkışından önce ve sonra her iki toplumda Yahudi halkına karşı takınılan tavrın net olarak ortaya konulması amaçlanmıştır. Ebüzziya Tevfik’in Millet-i İsrailiye başlıklı eseri, Osmanlı Devletin’de Yahudi tarihine hasredilmiş ilk eser olma hüviyetindedir. Antisemitik söylem izleri taşıyan bu eser Osmanlı düşüncesinde antisemitizmin Avrupalı kökenleri bağlamında bize önemli bilgiler sunmaktadır.
Keywords : Antisemitizm, Avrupa, Osmanlı, Ebüzziya Tevfik