Yunus Emre Divanı’nın Kahire Yazmasındaki, "Şimden Girü" Redifli Şiir Üzerine

Authors : Erdoğan Boz

Pages : 244-254

Doi:10.32709/akusosbil.1005672

View : 33 | Download : 22

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Review

Abstract :Yunus Emre Divanı’nın bilinen 40 kadar yazması vardır. Bu yazmalara kimi zaman yenileri de eklenmektedir. Bununla birlikte varlığı uzun süredir bilinip üzerinde çalışma yapılmamış yazmalar da vardır. Kahire yazması bunlardan biridir. Bu yazıda Yunus Emre Divanı’nın Kahire yazması hakkında kısa bir bilgi verilecek ve yazmadaki "şimden girü” redifli şiir aktarılıp bir dilbilgisel yapı üzerinde durulacaktır. Kahire yazmasındaki "şimden girü” redifli şiir, yazmanın 7a-b yaprağında bulunmaktadır. Bu şiir Fatih yazmasında yoktur, Mustafa Tatcı’ya (1990) göre bu şiir Nuruosmaniye yazmasında bulunmaktadır. İncelemeye aldığımız metinde "-sA gerek şimden girü” yapısı birinci beyitte iki ve diğer beyitlerde birer kez olmak üzere toplamda 10 kez geçmektedir. Bu beyitlere bakıldığında "-sA gerek şimden girü” yapısının beyitlere kiplik anlamları (ayrıntılı bilgi ve karşılaştırma için bk. Sema Aslan Demir, 2008; Yeter Torun, 2013; Duygu Kamacı Gencer, 2020; Talat Dinar, 2020) kattığı açıkça görülmektedir. Birinci beytin ilk dizesinde ihtimal, ikinci dizesinde istek, ikinci beyitte istek, üçüncü beyitte çıkarım, dört ve beşinci beyitlerde gereklilik, altı ve yedinci beyitlerde güçlü gereklilik, sekizinci beyitte gereklilik ve son beyitte ise zorunluluk kiplik anlamları tespit edilmiştir. Gülsevin, yayınında "-sA gerek” yapısının sanılanın aksine daha çok gelecek zaman bildirdiğini ve kiplik olarak gereklilik anlamı taşıdığından bahsetmişti. Bizim tespitlerimize göre "-sA gerek şimden girü” yapısı bir birleşik kiplik işaretleyicisi olarak eylem kipliği altında yükümlülük kipliğinde; zorunluluk, gereklilik ve güçlü gereklilik bildirirken içedim kipliğinde; istek bildirmektedir. Ayrıca bir örnekte önerme kipliği altında bilgi kipliğinde; çıkarım tespit edilmiştir. 
Keywords : Yunus Emre, Kahire Yazması, Kiplik