İslam Davetinin Mekke Döneminde Hz. Peygamber’in (s) Liderlik Stratejileri

Authors : Eyüp Kurt

Pages : 546-562

Doi:10.32709/akusosbil.867032

View : 26 | Download : 32

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research

Abstract :Yüce Allah tarafından gönderilen Allah Resûlü, (s) Mekke’de tebliğ görevini yerine getirirken lider oligarşisiyle uğraşmak zorunda kalmıştır. Hz. Peygamber’in (s) şirkin yerine tevhîdi ikâme etmeye dayalı çağrısı üzerine Mekke müşrikleri, kurulu düzenlerinin bozulacağı endişesiyle tedirgin olmuşlardır. Bundan dolayı Dârunnedve riyâsetindeki örgütlü yapıyı organize ederek İslam davetine karşı ayetlerde "mekr” olarak ifadesini bulan tuzaklar kurmuşlardır. Buna karşı Allah Resûlü (s) onların tuzaklarını boşa çıkarmak için vahyin rehberliğinde bir dizi strateji tatbik etmiştir. Bunları; Hâşimîlerle ilgili Olanlar, Hâşimîler Dışındaki Kureyş Liderlerle ilgili Olanlar ve Kureyş’i Çevre Kabileler Üzerinden Kazanma Amacına Yönelik Olanlar şeklinde üç başlık altında ortaya koymaya çalıştık. Allah Resûlü’nün (s) tebliğ sürecinde izlediği stratejilerin neler olduğu ve nasıl tatbik edildiği hususu, bu görevi devam ettirmeyi şiar edinen müslümanların bilmesi gerektiği gibi bu konuyla ilgilenen herkes için de önem arz etmektedir. Arap kabile yapısında liderlerin/şeyhlerin belirleyici oluşu, İslam’ın tebliği sürecinde Mekke’de engelleyici, Medine’de ön açıcı bir fonksiyon icra etmiştir. Ancak bu çalışmada her iki dönemi birlikte ele alma yerine, bir makale boyutunu aşacağı düşüncesiyle sadece Mekke süreci üzerinde durulmuştur. Çalışmada konuyla ilgili kaynakların aktardığı rivayetler analiz edilerek bahsi geçen stratejiler belirlenmeye çalışılmıştır. Sahâbe-i Kirâm da İslam davetiyle ilgili gereken mücadeleyi yapmaktan geri kalmamıştır. Ancak Kur’an-ı Kerim İslam’ın tebliğ faaliyetini daha çok Hz. Peygamber (s) üzerinden anlattığı için makalede de aynı yöntem takip edilmiştir.
Keywords : Siyer, Mekke dönemi, Hz. peygamber, kabile, Mekke müşrikleri