Resimli Çocuk Kitaplarında Resim-Metin İlişkileri ve Bazı Sınıflandırmaların Değerlendirilmesi: Bir Meta-Sentez Çalışması

Authors : Hakan Çetin

Pages : 533-545

Doi:10.32709/akusosbil.857595

View : 30 | Download : 8

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research

Abstract :Geçmişten günümüze resimli çocuk kitapları ile ilgili yapılmış olan çalışmalarda resimli çocuk kitaplarının kritik düşünme becerilerini geliştiren, karmaşık olan kavramların anlaşılmasını sağlayan, kelime hazinesi üzerinde olumlu etkileri olduğu düşünülen araçlar olduğu belirtilmiştir. Literatürde kitaplarda yer alan illüstrasyonlar ve metnin karşılıklı etkileşimi ya da anlatılan bir hikâyenin görsel ve metin ile desteklenmesi şeklinde tanımları olan resimli çocuk kitaplarında önemli olan noktalardan birisi kitapta yer alan görsel ve metinlerin sahip olduğu ilişki türüdür. Yapılan araştırmalarda birçok araştırmacı birbirinden farklı resim-metin ilişkisinden bahsetmektedir. Kitaplarda yer alan resim-metin ilişkileri basit şekilde olabildiği gibi, yorum yapmaya müsait olan, zıtlıklar barındıran ögelere de sahip olabilmektedir. Bu araştırma, çocuk edebiyatı, resimli çocuk kitapları ve yararları, resimli çocuk kitaplarında resim-metin ilişkisi ve önemi, uluslararası literatürde çeşitli araştırmacılar tarafından oluşturulmuş resim-metin ilişkilerine dair sınıflandırmaların incelenmesi, hangi tür ilişkilerin düşük düzey becerilerin kazanımını sağlarken, hangi tür ilişkilerin daha üst düzey beceriler kazanmada etkili olduğu konuları üzerinde durmakta ve incelenen sınıflandırmalardan yola çıkarak yeni ortak bir sınıflandırma oluşturmayı amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden meta-sentez kullanılmıştır. Verilerin analizi sürecinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Oluşan yeni sınıflamada yer alan başlıklar "örtüşüm”, "iyileştirme”, "bütünlük”, "çelişki”, "görsellik” ve "yoruma dayalı” ilişkilerdir.
Keywords : Resimli çocuk kitapları, resim-metin ilişkisi, çocuk edebiyatı