Afyonkarahisar Yorganlarının Teknik, Desen ve Kompozisyon Özellikleri

Authors : Ülkü Küçükkurt

Pages : 1014-1027

Doi:10.32709/akusosbil.522985

View : 28 | Download : 15

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Other

Abstract :İnsanlık tarihi kadar eski olan temel ihtiyaçlar içinde örtünme yer almaktadır. Teknik ve estetik anlamda kendini geliştiren insan, yorgan üretiminde bu süreci yaşamıştır. Dîvânu Lugâti’t Türk’te yorgan: Yogurkan, yörgen olarak geçmektedir. Türklerin tarihinde yorgan her dönem önemini korumuş, hayatın vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Ege bölgesinde yer alan ve karasal iklime sahip Afyonkarahisar’da günlük kullanılan eşyalar ve çeyiz geleneğinde yorganın önemli bir yeri vardır. Şer’iye sicillerinde yorganlar, kayıt altına alınmıştır. Afyonkarahisar’da yorgan dikimi atölyelerde ve evlerde yapılmakta, atölyelerde erkekler, evlerde kadın ustalar çalışmaktadır. Afyonkarahisar’da yün, pamuk dolgulu yorganlar dikilmektedir. Yorganlarda açık renkler, pastel tonlar tercih edilmektedir. Motifler bitkilerden, eşyalardan ve geometrik şekillerden oluşturulmuştur. Hazır yorganların mağazalarda yerini almasıyla el dikimi yorganlara ilgi azalmış, zamanla arz ve talebe bağlı olarak yorgan ustalarının sayısında azalma meydana gelmiştir. Çalışmada, alan araştırması yöntemi kullanılarak kaybolmaya yüz tutmuş Afyonkarahisar el dikimi yorganlarının, incelenerek yazılı kaynak haline getirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, yorganların Afyonkarahisar kültüründe ki yerine, üretiminde kullanılan malzemelere, dikim tekniklerine, desen özellikleri ile yorgan örneklerine yer verilmiş, üretimin devamına yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Afyonkarahisar, kültür, yorgan, yorgan üretimi, yorgan motifleri