Şeyh Muhammed Diyâuddîn Norşînî’nin Mektûbât’ında Bulunan Fetvaların Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi

Authors : Mahsum Aslan

Pages : 166-188

Doi:10.51702/esoguifd.1036243

View : 17 | Download : 17

Publication Date : 2022-03-15

Article Type : Research

Abstract :Norşîn dergâhının temsilcilerinden Muhammed Diyâuddîn Norşînî (ö.1342/1924), Bitlis ve çevresinin manevî mimarlarından biri olarak kabul edilir. "Şeyh Hazret” olarak şöhret bulan Muhammed Diyâuddîn tedrîs, tebliğ ve İslam adına yaptığı cihat faaliyetleriyle birlikte, yörenin ictimaî alanında faal rol oynamıştır. Tasavvuf literatüründe mektûbât geleneğinin bir parçası sayılabilecek mektupları; tasavvuf, fıkıh ve kelam alanında değerlendirmelere konu olabilecek içeriğe sahiptir. Mektûbât’ta ele aldığı meselelere bakıldığında fıkhî konuların ciddi bir yekûn tuttuğu görülmektedir. Mektuplarının derlendiği bu eserinde "sünnete ittibâ, namaz, keffâret, taziye, nikâh, talâk ve iddet” gibi fıkıh meseleleri ele alınmıştır. Bu durum Muhammed Diyâuddîn’in tasavvufî kişiliğinin yanında fıkhî yönünün de olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada, Muhammed Diyâuddîn’in Mektûbât’ı incelenerek fıkıhla ilgili ele aldığı meseleler ve verdiği fetvalar değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, serdettikleri görüşleri hangi mezhep çerçevesinde ele aldığı, ruhsat veya azimeti tercih ettiği ve istifade ettiği fıkhî kaynakları ele almaya çalışarak eserin fıkıh açısından önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : İslam Hukuku, Fetva, Mektûbât, Tasavvuf, Norşin, Muhammed Diyauddin