NECÂTÎ’NİN BİR İÇİM SU OLAN GAZELİNİN AÇIKLANMASI

Authors : Volkan Karagözlü

Pages : 196-221

View : 24 | Download : 14

Publication Date : 2021-02-25

Article Type : Research

Abstract :Klasik Türk edebiyatında şiirleri anlamak için pek çok anlama faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Bunlardan belagatin bizlere sunduğu şerh çalışmalarının gelenek açısından önemi büyüktür. Cumhuriyetten sonra şerh adı altında yapılan çalışmalar bilimsel makale, kitap yayını ve ders kitabı şeklinde çeşitlenmiştir. Bu çalışmaların ortak noktası geçmişten, gelenekten kopuk olan günümüz insanına bu şiirlerin anlamını açıklamak ve onda kullanılan belagat ile ilgili kavramların açıklanması şeklindedir. Bu çalışmaların birçoğunda bugün için anlamı bilinmeyen kelimelerin verilmesi, şiirin kurallı cümle hâline getirilmesi ve onda bulunan sanatların açıklanması biçiminde bir yol izlenmiştir. Fakat çalışmalarda her nedense Türkçe kelimeler ya hiç alınmamış ya da diğer Azerî şivesi gibi şivelerden bilinmeyen kelimeler verilmiştir. Bunun yanında kelime gruplarının anlamı verilmemiştir. Şerh adı altında pek az çalışma istisna edilirse, şiirdeki ses ve sesin şiire kattığı anlam üzerinde de durulmamıştır. Necâtî’nin çalışmaya konu olan gazeli açıklanırken, ekler, kelimeler, kelime grupları, ses ve sesin anlam üzerindeki etkisi şiiri açıklamak için araştırılmış, Necâtî Bey’in şiirlerindeki samimiyet ve canlılığın ne olduğu / olabileceği ile ilgili görüşler sunulmuştur. Beyitlere mana verilirken gelenekten uzaklaşmadan kelimeler arasındaki anlam ilişkileri göz önünde bulundurulmuştur. Söz sanatları da, sadece adı verilmek yerine, geçtiği cümledeki işlevine göre değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : gazel, imâle, Necâtî, samimiyet, ses, şerh, üslup